چگونه پوستی زیبا داشته باشیم :
آنچه که در نگهداری پوست اهمیت دارد ، نحوه شستشو و پاک کردن پوست و رطوبت رسانی به آن و نیز جلوگیری از آسیب دیدن پوست بر اثر عوامل مختلف از جمله اشعه ماورای بنفش خورشید می باشد. لذا سعی می کنم ابتدا پاک کننده های پوست را به علاقه مندان معرفی کنم .
پاک کننده ها :
انواع پاک کننده ها که برای دستها و به ویژه صورت به کار می رود شامل صابونها ، شیر پاک کن ، ژل پاک کننده ، تونرها و اسکرابها می باشند ، که به ترتیب توضیح داده خواهد شد :
پوست شما دارای pH اسیدی بین ۴.۵ تا ۶ می باشد و باید در نظر داشته باشید که مناسب ترین شوینده های پوست شما آنهایی هستند که دارای PH مناسب و هم اندازه پوستتان باشند ، چرا که شستشو با صابونهای با PH بالا (قلیایی) باعث می شود که پوست دچار خشکی شود و چربیهای پوست و آب آن کم شده ، در نتیجه استفاده زیاد از این پاک کننده ها موجب سریعتر شدن پروسه aging (پیر شدن ) می گردد . پس انتخاب صابون مناسب برای شستشوی پوست بسیار مهم است .
بیشتر صابونهایی که در بازار موجودند دارای PH بالای ۷ می باشند یعنی قلیایی هستند ، در نتیجه مناسب شستن صورت نیستند و توصیه می شود جهت شستشوی صورت استفاده نشوند .
صابونهای اسیدی مناسب صورت که چند سالی است در ایران هم در دسترس قرار دارند ، با نام عمومی پَن در بازار موجودند و نام علمی آنها syndet می باشد . اینها غالبا PH کمتر از ۶ دارند و برای صورت بسیار مناسبند.
چند بار در روز با این صابونها باید صورت خود را بشوییم ؟
کسانی که پوست خشک دارند بهتر است روزانه یک تا دو بار از این نوع صابونهای اسیدی برای شستشوی صورت خود استفاده کنند ، و بعد از آن حتما از یک کرم رطوبت رسان مناسب که در فرصتهای بعدی در مورد آنها نیز صحبت خواهد شد استفاده کنند .
اما افرادی که پوست چرب دارند بهتر است روزانه ۲ تا ۴ بار از این صابونها برای شستشوی صورت خود استفاده نمایند .
پَن ها ضمن پاک کنندگی باعث گردش خون بهتر در سطح پوست می شوند و در نتیجه در مواردی مثل زخم بستر وادرار سوختگی کودکان و نیز در سوختگیها توصیه می شود حتما از این نوع صابونها در شستشوی روزانه استفاده نمایند .
در حال حاضر برای انواع پوست شامل چرب ، خشک ، حساس و آکنه ای در بازار صابونهای اسیدی مناسب ( پَن ) در برندهای مختلف داخلی و خارجی وجود دارد .
شیر پاک کن ( cleansing milk) :
در طول فعالیت روزانه عوامل آلوده کننده مختلفی مثل دود و گرد و غبار و همین طور مواد آرایشی و نیز ترشحات پوستی مثل چربی و املاح باعث آلودگی پوست می شوند .
از آنجایی که شستشوی دائمی با صابون هم سخت است و هم در موارد زیادی باعث خشکی پوست و ایجاد حساسیت می شود می توان از شیر پاک کن استفاده کرد .
می توان گفت شیرپاک کن سازگارترین پاک کننده برای انواع پوست می باشد و به ندرت ایجاد حساسیت یا خشکی می کند و ضمنا اثر پاک کنندگی بسیار خوبی دارد و بدون آنکه به پوست آسیب برساند موجب تمیزی و شفاف شدن پوست می شود.در پوستهایی که به همه پاک کننده ها حساس هستند بهترین پاک کننده می باشد.
وقتی از شیر پاک کن استفاده می کنیم نیازی به استفاده از صابون نیست . کافیست روزی دو تا سه بار یا حداقل شب قبل از خواب صورت را با شیرپاک کن کامل پاک کنند که معمولا به کمک پنبه یا گاز استریل این کار انجام می شود و بعد از آن صورت را با
آب می شویند .
استفاده مرتب از شیرپاک کن باعث شفافیت و طراوت پوست شده و تا حدودی از ایجاد جوش و عفونتهای پوستی نیز جلوگیری می کند . باید شیر پاک کن را به صورت
دورانی روی صورت ماساژ داد و بعد با آب شست .
ژل های پاک کننده (cleansing gel) :
اینها مثل شیر پاک کنها عمل می کنند ، پاک کننده و تا حدودی کف کننده هستند . بیشتر برای پوستهای چرب به کار می روند ولی در پوستهای خشک و حساس بهتر است از شیر پاک کن استفاده شود .نحوه استفاده از آن مثل شیر پاک کن است و باید به صورت دورانی روی صورت مالیده و با آب شسته شود .
تونرها (toner ) :
اینها بعد از صابونها و شیرپاک کن یا ژل پاک کننده به کار می روند . پس از شستشوی پوست از تونر استفاده می شود که دارای مواد آرام کننده و مرطوب کننده پوست است .
تونرها دو نوع هستند ، مخصوص پوست چرب و مخصوص پوست خشک و معمولی .
تونرهای پوست چرب دارای الکل می باشند و در آنها ترکیبات منقبض کننده به کار رفته که باعث کوچک شدن روزنه های پوستی می شوند . نوع مخصوص پوستهای خشک و معمولی هم دارای مواد رطوبت رسان بیشتری می باشند .در پایان شستشو ، صورت را خشک کرده و از تونر استفاده می کنیم . تونر روی پوست می ماند و نیازی به شستن ندارد .
مخصوصا در سنین نوجوانی و جوانی که پوست مستعد ابتلا به آکنه ( جوش ) می باشد تونرها بسیار مناسب و تاثیر گذار می باشند .
اسکرابها (scrub ) :
در ترکیب آنها دانه های ریزی وجود دارد و برای پاک سازی و سایش روی پوست به کار می روند . بیشتر برای پوستهای چرب کاربرد دارد و در پوستهای خشک کمتر استفاده می شود . در قدیم در ایران از سفیدآب استفاده می کردند که همان کارایی اسکرابهای امروزی را دارد .
ابتدا با صابون و یا شیر پاک کن یا ژل پاک کننده صورت را تمیز کرده و می شوییم و در حالیکه صورت خیس است از اسکراب استفاده می کنیم ، روی صورت مالیده و با حرکت دورانی ماساژ می دهیم . معمولا دو تا چهار دقیقه کافیست و بعد صورت را با آب می شوییم .
برای پوستهای چرب توصیه می شود حداقل هفته ای دو تا سه بار این کار انجام شود .
نتیجه استفاده مرتب از اسکراب این است که منافذ پوست کوچکتر می شود ، پوست شفافتر می شود و سرسیاه های روی پوست به تدریج از بین می روند .
اسکرابهای صنعتی هم وجود دارد که به عنوان نمونه میکرودرم ابریژن نوعی اسکراب صنعتی است که در لایه برداری ها استفاده می شود .
رطوبت رسانی به پوست
یکی از عوامل اصلی پروسه پیری پوست به ویژه در صورت از دست دادن آب پوست یا آب رسانی کم به پوست می باشد. در طول شبانه روز بر اثر عوامل مختلفی چون تعریق و تبخیر و آب رسانی کم مانند تشنگی های طولانی پوست دچار کم آبی می شود و این کم آبی پروسه پیری پوست را سرعت می بخشد . به همین خاطر توصیه می شود در طول روز آب و نوشیدنی های سالم فراوان بنوشید و نیز از میوه ها و سبزیجات تازه استفاده نمایید تا یکی از عوامل که آب رسانی می باشد به خوبی انجام شود.
عامل دیگری که در رطوبت رسانی به پوست یا حفظ رطوبت آن تاثیر فراوان دارد کرمهای مرطوب کننده روز و شب می باشند. این کرمها دو کار انجام می دهند ، یکی اینکه مانع از دست دادن راحت آب توسط پوست می شوند و دوم اینکه از طریق ترکیبات خاصی که در خود دارند باعث آب رسانی به لایه های زیر اپیدرم پوست می شوند .
برای پوستهای مختلف شامل ( چرب ، خشک و حساس ) ترکیبات و فراورده های مناسبی تولید شده که پس از شناخت نوع پوست باید از ترکیب مناسب آن استفاده نماییم . کرمهای مرطوب کننده روز و شب از ترکیب کلی چربی و آب تشکیل شده است که مواد مختلفی به آن اضافه شده واین ترکیب به گونه ای است که در کرمهای شب مقدار چربی بیشتر از کرمهای روز است .
کرمهای مرطوب کننده مخصوص پوستهای چرب دارای چربی کمتری در ترکیب خود می باشند .
کرمهای مرطوب کننده روز باید روزانه حداقل دو بار استفاده شوند و می توان روی این کرمها از کرمهای ضد آفتاب و ترکیبات آرایشی استفاده کرد .
استفاده از کرمهای شب در جوان سازی پوست نقش موثری دارد . لازم نیست این کرمها هر شب استفاده شوند ، به ویژه در فصول گرم سال استفاده دو تا سه شب در هفته کافیست و در فصول سرد سال می توان هر شب از آنها استفاده کرد. مخصوصا کرمهای شبی که دارای ماده Q10 می باشند فواید ارزشمندی برای پوست صورت خواهند داشت .
از نکات دیگری که در این زمینه باید یادآور شد این است که در تغییرات ناگهانی هوا که در آن هوا به شدت سرد می شود ، مثلا در پاییز یا زمستان و یا در مسافرت به نقاط کوهستانی و سردسیرو کوهنوردیهای حرفه ای حفظ رطوبت پوست کار بسیار مهم و سختی می باشد . در این موارد باید از کرمهای مرطوب کننده بسیار چرب و حتی در مواردی از وازلین استفاده نمود . ( آیا تا کنون به صورت مردمان کوه نشین دقت کره اید ؟)
از نکات بسیار مهم دیگر در این زمینه رطوبت رسانی به ناحیه دور چشم می باشد . دور چشم از حساسترین نقاط صورت است که خیلی زود تغییرات رطوبتی پوست را به صورت فرورفتگی ، سیاهی و خستگی نشان می دهد .
کرمهای دور چشم را هم براساس نوع پوست انتخاب می کنیم که شامل کرمهای روز و کرمهای شب دور چشم می باشند . اینها هم رطوبت رسانی می کنند و هم دارای کابردهای اختصاصی ضد چروک ، ضد پف و ضد سیاهی می باشند . کرم دور چشم روز را باید روزانه حداقل دو تا سه بار استفاده کرد و کرمهای دور چشم شب را باید هر شب استفاده نمود .
نکته : گاهی روی کرمهای مرطوب کننده و مخصوصا کرمهای دور چشم عبارت ( ۲۴ ساعته ) مشاهده می شود ، این عبارت به این معنی نیست که یک بار استفاده در شبانه روز کافی است و ماندگاری ۲۴ ساعته دارد بلکه مفهومش این است که از این نوع کرم می توان هم به عنوان کرم روز و هم به عنوان کرم شب استفاده کرد .
دقت کنید :
در طول روز آب فراوان بنوشید .
روزانه میوه و سبزیجات تازه و آب میوه هایی مثل آب هویج ، آب طالبی و آب پرتقال مصرف نمایید.
در معرض تغییرات ناگهانی و کوران هوا قرار نگیرید .
انتخاب درستی از کرمهای مرطوب کننده و دور چشم روز و شب داشته باشید و به طور مرتب استفاده نمایید .
کرمهای خود را از برندهای معتبر و قابل اعتماد انتخاب نمایید .
از همه مهمتر اینکه از استرس و به ویژه خواب نامنظم و ناکافی پرهیز کنید .
ضد آفتاب سپر دفاعی در مقابل اشعه UV
نور خورشید در طیف گسترده ای بر زمین می تابد که طول موج بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر آن با چشم قابل رویت است و بیشتر از ۷۰۰ نانومتر را INFRARED ( مادون قرمز ) و کمتر از ۴۰۰ را اشعه UV (ماورای بنفش ) می نامند .
طیفهای UV هر چه از ۴۰۰ کمتر می شوند به ترتیب UVC , UVB , UVA را تشکیل می دهند ؛
UVA شایعترین علت ضایعات پوستی ناشی از آفتاب سوختگی می باشد که به آن PHOTO DAMAGE گویند .
چند ساعت پس از آنکه پوست در معرض آفتاب قرار می گیرد ، UVA سوختگی پوست را ایجاد می کند که شامل قرمزی و التهاب پوست می¬باشد و ظرف یک تا دو روز برطرف می شود. UVA تا حدودی در برنزه شدن پوست یعنی TANNING نیز دخالت دارد .
UVB عامل اصلی برنزه شدن پوست (TANNING) می باشد . وقتی فرد جهت برنزه شدن خود را در معرض نور خورشید قرار می دهد ، در پایان روز دوم – یعنی ۴۸ ساعت پس از این که شخص آفتاب گرفت – برنزه شدن پوست اتفاق می افتد . همین فاصله زمانی باعث می شود شخص در میزان آفتاب گرفتن افراط کند و باعث سوختگی شدید پوست خود می شود. یعنی وقتی چند ساعت در معرض آفتاب قرار می گیرد احساس می کند به خوبی برنزه نشده و ساعات بیشتری خود را در معرض آفتاب قرار می دهد و فردای آن روز هم همین کار را می کند ، در حالیکه نتیجه ی آفتاب گرفتن روز اول ، دو روز بعد مشخص می شود و در نتیجه فرد به شدت دچار آفتاب سوختگی می شود .
UVC خوشبختانه این طول موج به زمین نمی رسد . این طول موج فوق العاده سرطانزا بوده و در صورتی که انسان در معرض آن قرار بگیرد ریسک ابتلا به سرطان پوست در وی به شدت افزایش می یابد .
IR ( مادون قرمز ) این اشعه عامل اصلی گرم شدن بدن ما می باشد.
ضد آفتاب ها را بر اساس مکانیسم عمل ملانین ( رنگدانه پوست ) می سازند .
ملانین در مقابل نور چگونه عمل می کند ؟
مکانیسم اول : ملانین نور خورشید را منعکس کرده و جلوی آسیب را می گیرد .
مکانیسم دوم : ملانین طول موج بخشی از نور خورشید که به پوست می تابد را عوض می کند ، مثلاً UV را به IR تبدیل می کند .
مکانیسم سوم : در نهایت در تابشهای شدید و طولانی ملانین خود را متلاشی کرده و به این وسیله سطح وسیع تری را می پوشاند تا محافظت بیشتری ایجاد کند . اما این مکانیسم باعث می شود اشعه به هسته سلول بخورد و در نتیجه اکسیژن با ملانین ترکیب شده و تولید اکسی ملانین می کند که باعث برنزه شدن پوست می شود .
ضمناً ملانین بعد از متلاشی شدن به سطح پوست می آید که باعث ایجاد لک های تیره در سطح پوست می شود (شبیه کک و مک) که این نشانه ای از PHOTO AGING ( پیری پوست بر اثر نور ) می باشد . این لک ها پس از مدتی که رنگ برنزه پوست کمتر می شود ، بیشتر نمایان می گردند .
فاکتورهای محافظتی :
SPF-SUN PROTECTION FACTOR : فاکتور محافظتی اصلی برای UVB می باشد .
APF : فاکتور محافظتی اصلی برای UVA می باشد و مانند SPF محاسبه می شود .
EPF- EYE GLASS PROTECTION FACTOR : فاکتور محافظتی عینک ضد آفتاب که بین ۱ تا ۱۰ درجه بندی می شود و یکی از فاکتورهای اصلی در تعیین قیمت عینک می باشد.
UPF : فاکتور محافظتی لباس است و بین ۱ تا ۵۰ درجه بندی می شود.
UV INDEX : شاخص UV که بین ۱ تا ۱۳ تعریف می شود و توسط سازمان هواشناسی محاسبه می گردد.
بین ۹ تا ۱۳ بسیار خطرناک و آسیب رسان می باشد .
بین ۳ تا ۹ با استفاده از ضد آفتاب ، کلاه و عینک می توان برای کار ضروری در معرض نور آفتاب قرار گرفت .
قاعدتاً در مواردی که نور آفتاب شدید است ، بهتر است در ساعات بین ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری شود ، چون معمولاً در چنین شرایطی میزان UV INDEX بیش از ۹ می باشد .
ویژگی های یک ضد آفتاب
۱/ متناسب با نوع پوست شما باشد ( خشک ، چرب یا حساس )
۲/ SPF آن در حد استاندارد باشد .
۳/ در مقابل شستشو مقاوم باشد ، یعنی WATER RESISTANT یا WATER PROOF باشد.
۴/ عوامل فعال بر علیه IR , UVA , UVB داشته باشد .
۵/ بهتر است پایه ای برای MAKE UP هم باشد .
باید برای دور چشم حتماً از ضد آفتاب های مخصوص دور چشم استفاده کنیم .
از کی و چگونه ضد آفتاب بزنیم ؟
از بعد از ۶ ماهگی می توان از ضد آفتاب استفاده کرد . از ۶ ماهگی تا ۶ سالگی SPF ضد آفتاب را بر اساس نصف SPF ضد آفتاب مادر انتخاب می کنیم . مثلاً اگر مادری ضدآفتاب با SPF30 استفاده می کند ، کودک دو ساله اش ضدآفتاب با SPF15 لازم دارد و از ۶ سالگی به بعد باید از ضد آفتاب یکسان با مادر استفاده کند .
ضد آفتاب باید حداکثر هر دو ساعت یک بار تجدید شود .
تقسیم بندی ضد آفتابها از لحاظ عملکرد :
۱/ ضد آفتاب های فیزیکال : این نوع ضد آفتابها سدی در مقابل نفوذ اشعه آفتاب ایجاد می کنند ؛
الف – ماهیت فیزیکی و عملکرد فیزیکی دارند . ( مثل کلاه و عینک )
ب – ماهیت شیمیایی و عملکرد فیزیکی دارند . ( مثل زینک اکسید )
۲/ ضد آفتاب های شیمیایی : این نوع ضد آفتابها یا امواج را جذب می کنند و یا طول موج آنها را عوض می کنند .
منبع : وب سایت دکتر اردلان رضایی
یه نکته ای هم که جایی شنیدم اینه که اشعه های آفتاب از ابرها هم عبور میکنه یعنی وقتی خورشید پشت ابره باز هم تاثیرش رو میگذاره و باید ضد آفتاب استفاده کنیم.
