استاد پرویز شهریاری (ریاضیات)
میخواستم از اساتید معاصر که در قید حیات هستند بیشتر صحبت بشه . ولی مرحوم شهریاری در بین کسانیکه علیرغم کمک به علم در این کشور خیلی گمنام مانده اند مرا وا داشت تا در مورد ایشان هم پستی بگذارم.
پرویز شهریاری در دوم آذرماه ۱۳۰۵ در محله دولتخانه کرمان چشم به جهان گشود. پدرش شهریار، روزمزد و دهقانزاده بود . مادرش «گلستان» نیز دهقانزاده بود وهردو زرتشتی مذهب.
دوران کودکی استاد پرویز شهریاری در فضایی وهم آلود که فقر سایه سنگین خود را برآن گسترده بود گذشت. فقری فرهنگی و مالی که پنج خواهر و برادر و پدر او را به دلیل غذایی و عدم حضور پزشک در کرمان آن زمان، از او گرفته بود .
شهریار دهقان (پدر استاد شهریاری) در اواخر سال ۱۳۱۵ به خاطر درگیری با مالک از کار اخراج شد و در کارخانه ریسندگی «خورشید» که حیات خود را تازه در کرمان آغاز کرده بود مشغول کار شد .
ورود به فضای بسته، پرغبار و بی روح سالن ریسندگی، دهقانزاده پرورده در دامن طبیعت را به سمت بیماری سوق داد و سرانجام در زمستان ۱۳۱۷ در سن ۴۶ سالگی به خاطر تجویز داروی اشتباه، وی را گرفتار مرگ زود هنگام کرد.
پس از فوت پدر ، پرویز با یک خواهر بزرگتر و دو برادر کوچکتر و مادری که سرپرست واقعی خانواده بود، باقی ماند. هرچند سرپرستی ظاهری بچهها به عهده پرویز گذاشته شد، اما سرپرست واقعی آنها شیرزنی بود به نام «گلستان» که برای ادامه تحصیل و زندگی بچهها به انجام کارهای سخت از قبیل پنبه پاککنی، پشمریسی و بادامشکنی روی کرد تا فرزندان خود را به عالیترین مدارج علمی برساند تا جامعه علمی و فرهنگی ایران به حضور پرویز شهریاری ببالد.
استاد پرویز شهریاری تا سال سوم دبیرستان را در ایرانشهر گذراند و وارد دانشسرای مقدماتی کرمان شد. در خرداد ۱۳۲۳ فارغالتحصیل شد و برای ادامه تحصیل به تهران رفت. در تهران در سال ۱۳۳۲ در رشتهٔ ریاضی در دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران و دانشسرای عالی (دانشگاه تربیتمعلم تهران کنونی) فارغالتحصیل شد. یکسال در شیراز معلم بود. بعد در سال ۱۳۳۳ به تهران آمد. آن روزها در دبیرستان اندیشه و دبیرستانهای مربوط به گروه فرهنگی خوارزمی درس میداد. در دانشکدهٔ فنی دانشگاه تهران، در کلاسهای روزانه و شبانهٔ دانشگاه تربیت معلم و در اراک در مدرسهٔ عالی علوم اراک هم مشغول بود.
پرویز بجهت اینکه پرورده دردهای اجتماعی بود و در سالهای اواخر دهه بیست در ایران نیز مثل بسیاری از کشورها ، تبلیغات در مورد مارکسیست موج میزد وی جذب حزب توده ایران شد و بهمین جهت در سال ۱۳۲۸ (بعد از ترور محمدرضا پهلوی)برای اولین بار به زندان افتاد.با توجه باینکه هم بندیهایش زبان روسی میدانستند او در زندان زبان روسی را بخوبی فرا گرفت و این کمک بزرگی باو در آینده در ترجمه کتب ریاضی مختلفی نمود.
او در سال ۱۳۲۹ از زندان آزاد شد و سال بعد از آن یک دوره کتاب ریاضی برای اول دبیرستان تالیف کرد. وی در سال ۱۳۳۳ در شیراز مجددا" دستگیر شد و ده روز را در زندان شیراز گذراند. در سال ۱۳۳۴ به تهران بازگشت و در تیر ماه همان سال ازدواج کرد.
پرویز شهریاری اولین موسس کلاس کنکور در ایران است.او موسس گروه فرهنگی خوارزمی بود.پرویز مجددا" در سال ۳۴ تحت تعقیب قرار گرفت و مجبور شد برای تامین هزینه زندگی با نام مستعار احمدی در دبیرستانهای تهران مشغول تدریس شود . در سال ۱۳۳۵ پسرش بنام شهریار بدنیا آمد و در آذرماه همان سال همراه با خانواده اش در خانه اش در نارمک ۴۰ روز بازداشت خانگی شد و بعد از آن خودش مجددا" روانه زندان شد.پرویز بجهت مسائل سیاسی مکررا" زندان را در دوره های مختلف تحمل کرد.
در سال ۱۳۴۲ تدریس در دانشکده فنی ، دانشگاه تهران و دانشسرای عالی را آغاز کرد. وی در پاییز ۱۳۴۲ انتشارات خوارزمی را با جمع کردن ۱۷۰ معلم تاسیس کرد و خودش رئیس هیئت مدیره شد.فعالیتهای علمی او در این سالها اوج گرفت : ۴۹-۱۳۴۲ انتشار مجله سخن علمی وفنی ، ۴۶-۱۳۴۵ مجله مسائل دانشگاهی ایران، در سال ۵۳ مدرسه علوم عالی اراک را تاسیس کرد. از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۷۱ ، هفتاد شماره مجلات آشتی با ریاضیات و آشنایی با ریاضیات را منتشر کرد.
در فروردین ۱۳۷۴ در بیست و ششمین کنفرانس آموزش ریاضی کشوردر کرمان و در سال ۱۳۷۶ در دانشگاه اصفهان از وی تجلیل شد.در سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹) که سال جهانی ریاضی بود در جاهای مختلف از زحمات او تقدیر شد.در سال ۱۳۸۰ دانشگاه کرمان به او دکترای افتخاری ریاضی اعطا کرد. در کشورهای خارجی نیز مراسم نکوداشت مختلفی برای او انجام شد.
حاصل زندگی مشترک وی ۵ فرزند بود که یک فرزند وی در ۸ سالگی بر اثر تصادف فوت کرد.
شهریاری موسس مدارس خوارزمی و مرجان است . شاید آخرین فعالیت وی از این نوع تاسیس و ثبت بنیاد فرهنگی پرویز شهریاری در سال ۱۳۸۴ است. در سال ۱۳۸۷ وی بعنوان برترین ریاضیدان زنده ایران از سوی انجمن ریاضی ایران معرفی شد.
ازشهریاری ۲۵ جلد کتاب تالیف و ترجمه در مورد مباحث مختلف ریاضی و ترویج این علم به رشته تحریر در آمده است.وی در گروه تالیف دوره کتابهای درسی ریاضی دبیرستان از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۴ بود.همچنین در گروه تالیف ریاضیات راهنمایی و دبیرستان از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۲ بود. وی همچنین ۳۳ مورد تالیف و ترجمه در آموزش مبحثی ریاضیات دارد . همچنین ۳۱ جلد مجموعه مسائل ریاضی شامل مسائل مختلف المپیادهای ریاضی، کمک آموزشی و کتاب کنکور بصورت ترجمه و تالیف و مشترک با دوستان وی از کارهای اوست.کتابهای سرگرمی ریاضی، سرگرمیهای جبر و سرگرمیهای هندسه از کتابهای دیگر اوست.او مترجم ۹ جلد کتاب رمان هم هست. شاید کتاب داستانهای علمی آیزاک سیموف و باد و باران(دوجلد) معروفترین انها باشد. از جملات معروف اوست که :"جهانی که در آن انسان باشد ولی ریاضیات نباشد قابل تصور نیست. "
استاد پرویز شهریاری " سرانجام در ۸۶ سالگی و در ساعت ۴:۳۰ دقیقه بامداد روز جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ به علت مشکل تنفسی در بیمارستان جم تهران زندگی را بدرود گفت و در عصر همان روز در آرامگاه قصر فیروزه زرتشتیان واقع در شرق تهران در حضور جمعی از دوستدارانش به خاک سپرده شد.وی بیش از ۵۰ سال با تدریس ، تالیف ، ترجمه ، تاسیس دبیرستان و مراکز آموزشی به آموزش ریاضیات در این کشور خدمت کرد.
شخصا" از دبیرستان با کتابهای وی آشنا شدم و واقعا" آموزش ریاضی او بی نظیر است. روحش شاد.