انجمنصفحه اولجستجوی انجمن

[MShariati]

مطلبی خوندم درباره‌ی خصوصیّات اهل دنیا به نقل از استاد اخلاقمون آیت الله قرهی که خیلی به دلم نشست، گفتم اینجا بزارم تا شاید بقیه هم استفاده ببرن:


خصوصیت عرضه دین به دنیا این است که دشمن‌شناسی از بین می‌رود؛ چون حبّ دنیا جای آن می‌آید، انسان دشمن خودش را نمی‌شناسد که بالاترین دشمن، ابلیس ملعون است، شیطان رجیم که اتّفاقاً پروردگار عالم برای این که بشر هشیار و مراقب باشد، فرمود: «عَدُوِّی وَ عَدُوَّکم» که انسان به خواب نرود، غفلت نکند و گرفتار نشود.
امّا خصوصیت عرضه دنیا به دین این است که اوّلاً عبد، همیشه عبد می‌ماند و ثانیاً در این راه بندگی، دشمن را به خوبی می‌شناسد. یکی از خصائص دین‌داران حقیقی این است که هشیارند، بیدارند، مراقبند و مواظبند که نکند فریب بخورند.
اتفاقاً در حدیث معراج که یک حدیث بسیار عالی است و علّامه مجلسی در بحارالانوار، این حدیث را با مستندات عالی و زیبا در جلد هفتاد و هفتم تبیین فرمودند، پرودگار عالم به حبیبش اهل دنیا را در مقابل اهل دین توصیف کرده است. یکی از آن‌ها این است:
«أهلُ الدنیا مَن کَثُرَ أکلُهُ و ضِحکُهُ و نَومُهُ و غَضَبُهُ، قلیلُ الرِّضا، لا یَعتَذِرُ إلى مَن أساءَ إلَیهِ، و لا یَقبَلُ مَعذِرَةَ مَنِ اعتَذَرَ إلَیهِ، کَسْلانُ عِندَ الطاعَةِ، شُجاعٌ عِندَ المَعصیَةِ و اهل الخوف عند عدوه» اهل دنیا در مقابل معصیت، شجاعت دارند، امّا در مقابل دشمن ذلیل و ترسو هستند. «أمَلُهُ بعیدٌ، و أجلُهُ قریبٌ، لا یُحاسِبُ نفسَهُ، قلیلُ المَنفَعَةِ، کثیرُ الکلامِ، کثیر الفرح عند العدو و عندهم اهل الخوف» حساب نفس خودشان را نمی‌کنند، با دشمن خیلی شادند و از آنها می‌ترسند.
«و إنَّ أهلَ الدنیا لا یَشکُرُونَ عِندَ الرَّخاءِ» موقعی که برایشان آسانی پیش آمد و برخوردار می‌شوند، شکرگذار نیستند. «و لا یَصبِرُونَ عِندَ البلاءِ» موقعی که بلا می‌آید صبر نمی‌کنند. «کثیرُ الناسِ عِندَهُم قلیلٌ، و العدو عندهم حمید» مردم نزد آن‌ها خوار هستند و دشمن نزد آن‌ها ستوده شده است.
«و یَدَّعونَ بما لَیس لَهُم، و یَتَکَلَّمونَ بما یَتَمَنَّونَ، و یَذکُرونَ مَساویَ الناسِ و یُخفُونَ حَسَناتِهِم. قالَ: یا ربِّ، هَل یکونُ سِوَى هذا العَیبِ فی أهلِ الدنیا؟ قالَ: یا أحمدُ، إنَّ عَیبَ أهلِ الدنیا کثیرٌ، فیهِمُ الجَهلُ و الحُمقُ، لا یَتواضَعونَ لِمَن یَتَعَلَّمونَ مِنهُ، و هُم عِندَ أنفُسِهِم عُقَلاءُ و عِندَ العارِفینَ حُمَقاءُ» که نکاتی را بیان می‌فرمایند که طولانی است و در پایان می‌فرمایند: عرفا این‌ها را به عنوان حمقا می‌شناسند. «و هُم عِندَ أنفُسِهِم عُقَلاءُ و عِندَ العارِفینَ حُمَقاءُ» اهل معرفت می‌گویند: این‌ها احمقند امّا خودشان نزد خودشان می‌گویند ما عاقلیم. این‌ها کسانی هستند که مدّعی چیزی هستند که ندارند، آرزوهایشان را بیان می‌کنند و حسناتی ندارند؛ چون در مقابل دشمن ضعیفند. نزد مردم خود را بالا می‌دانند؛ چون مردم نزد آن‌ها ذلیل هستند، مردم را پایین می‌دانند امّا دشمن را بالا می‌دانند، این‌ها اهل دنیا هستند؛ چون دنیا را بزرگ می‌بینند و برای همین می‌خواهند به دنیا برسند.