شناخت قانون هر چیزی شما را به آن علاقمند می کند. اگر خیلی ها از تماشای تنیس لذت نمی برند به خاطر آن است که از قانون شمارش امتیازها در آن آگاهی ندارند.
قانون ورزشها، قانون بازیها، قانون برقراری یک ارتباط مؤثر، مقررات اجتماعی و قانون کتاب را کشف کنید.
قبل از شروع مطالعه کشف کنید محوری که مطالب کتاب حول آن دور می زند چیست؟ این کتاب بر چه موضوعی تأکید می کند؟ چه سبک و ساختاری دارد؟ چگونه می خواهید به من یاد بدهید؟
یکی از موارد بسیار مهم که شما معمولاً نادیده می گیرید، قانون و روش مطالعه است. در خواندن هر کتاب و مطالعه نیز برای آن که تمرکز عالی پیدا کنید و روش و قانونی وجود دارد که آن را بعداً بررسی خواهیم کرد. اکنون فقط به این نکته توجه کنید که برای یک مطالعه متمرکز باید به روش صحیح مطالعه کرد. اگر شما ندانید قانون بازی والیبال چیست نمی توانید آن را بازی کنید. در مورد مطالعه هم همین طور است. ابتدا باید روش مطالعه را فرا بگیرید.
زبان گردانی
وقتی شما چند دوست دارید، دوستی را که به شما بیشتر شبیه است، عاطفه و روحیه شما را دارد و به زبان شما سخن می گوید، بیشتر دوست دارید. به حرفهایش بیشتر توجه می کنید و حتی بیشتر او را به خاطر می سپارید. زبان کتاب، بک زبان ساده، عمومی و همگانی است و باید همچنین باشد. این شما هستید که باید پس از مطالعه، کتاب و متن و نمودار فرمولها را به زبان خود بیان کنید. “زبان گردانی”، یکی از اصول مطالعه است. فرمول انیشتین را به زبان خود تعریف کنید. ببینید که آن در زبان شما چه مفهومی دارد؟ یادتان می آید که وقتی سال اول دبستان بودید، باران را چگونه برای خود زبان گردانی کردید؟ نعلبکی را در لوله کتری برگرداندید و برای خود ابر و باران ساختید. پیچیده ترین مطالب علمی را همین طور که مطالعه می کنید و جلو می روید به زبان ساده، قابل فهم و بیان خوشایند خودتان برگردانید. از خود مثال بزنید و حتی آن متن را یک بار دیگر به زبان ساده خودتان بنویسید. اگر بخواهید عیناً مطالب کتاب را بخوانید و حفظ کنید عملاً نمی توانید یادگیری عمیقی داشته باشید. اما اگر با زبان گردانی مطالب را یاد بگیرید، خیلی راحتتر عین مطالب کتاب را بیان خواهید کرد و به خاطر خواهید سپرد. پس یادتان باشد:
“زبان گردانی” یعنی بیان مطالب دشوار کتاب به زبان ساده و خوشایند خودتان.
با کتاب شوخی کنید
وقتی تلویزیون تماشا می کنید یا با دوستتان صحبت می کنید، لبخندی بر لب دارید و راحتید، اما وقتی از کتاب و مطالعه صحبت می شود و به سراغ درسها می روید جدی و محکم و اخمو می شوید.
در روان شناسی حافظه و یادگیری گفته می شود: مطالبی که بار هیجانی بیشتری دارند، بیشتر در حافظه می مانند و بهتر به خاطر آورده می شوند چرا که هیجان، علاقه، تمرکز، و ورود مطلب به حافظه را موجب می شود. مثالی بزنیم: من به شما می گویم: همسایه ۱۸ سال قبلتان یادتان می آید؟ شما می گویید: نه. می گویم: همان که دو بچه کوچک داشت. می گویید: نه، به خاطر نمی آورم. می گویم: همان که پدرش فروشنده لباس بود و شما باز هم به خاطر نمی آورید. می گویم: همان که خانه شان آتش گرفت. یک مرتبه همه چیز در ذهنتان زنده می شود چرا که آتش گرفتن، بار هیجانی مؤثری داشته است. اگرچه آتش گرفتن، یک هیجان منفی در شما ایجاد کرده بود، در هر حال هیجان انگیز بود و همین هیجان باعث شده بود که شما خاطره آن را به خوبی به خاطر بسپارید.
با کتاب خود شوخی کنید. مثالهایی مهیج، شادی آفرین و حتی خنده دار بزنید. این موضوع به علاقه و تمرکز شما کمک زیادی می کند. بعد از این که خواندید الکترون در سیم حرکت می کند و به مقاومتی مثل لامپ برخورد می کند و لامپ را روشن می نماید، به زبان خودتان بگویید: موتور سوار (الکترون) در خیابانی خلوت (سیم) به سرعت حرکت می کند که ناگهان به دیواری (مقاومت) برخورد می کند و آن وقت احساس می کند که پروانه ها دور سرش می چرخند (روشن می شود).
هرچه می توانید به سخت ترین مطالب کتاب بار هیجانی مثبت بدهید و آن را بخوانید. وقتی که سدیم روی آب شناور است، به شدت حل می شود و اگر کبریتی بزنیم، بالای آن شعله ور می شود. تصور کنید اگر کسی در حال آب خوردن باشد و سدیمی در آب بیندازیم و به آن کبریت بزنیم، سبیلهایش می سوزد. اگر بخواهید می توانید با زبان خوشایند خودتان با تمام مفاهیم کتاب شوخی کنید. اگر در بحث گشتاور مثالی از الاکلنگ می آورند فقط به خاطر آن است که بازی مهیج الاکلنگ، گشتاور را در ذهن شما وارد کند. شما باید زرنگی کنید و مثالی مهیج بزنید.
با کتاب آنچنان شاد و مهیج برخورد کنید که گویی به دوست داشتنی ترین دوست خود رسیده اید.
توجه به لذتهای نهایی، نه دشواری مسیر
برای شروع هر کار باید این را بپذیرید که دشواریهای در مسیر وجود دارد و تلاش لازم است. پذیرش دشواری مسیر و رنج راهی که در پیش دارید شما را برای مقابله با این دشواریها و پیشرفت آماده می کند. عدم پذیرش این که هر مسیری با دشواری رو بروست به ویژه در آغاز راه، شما را افسرده و ناراحت می کند.
همین تمرینات تمرکز را در نظر بگیرید. ممکن است در ابتدا برایتان خیلی مشکل باشد ولی به تدریج که جلوتر می روید، تمرینات، ساده تر و قابل قبول تر می شود. برای میل پیدا کردن به انجام هر کار، باید به لذتهای پایان کار توجه کنید و به هیچ عنوان به دشواریهای مسیر فکر نکنید.
اگر باید روزی بیست صفحه مطالعه کنید، فکر خود را به رنج روزی بیست صفحه مطالعه متمرکز نکنید. بلکه به لذتهای نهایی که نصیبتان می شود توجه کنید. آنچه شما را به تلاش پیگیر و مستمر وا می دارد، میل به جذب لذتهاست. کسانی از کوه بالا می روند و قله را فتح می کنند که لذت رسیدن به قله را در ذهن می پرورانند. این افراد در طول مسیر هرگز به دشواری راه نمی اندیشند بلکه خود را در آن بالا مجسم می کنند و به این فکر می کنند که از آن بالا همه چیز زیباست. همین شوق ذهنی باعث می شود که آنها به راحتی، دشواری مسیر را بپذیرند و پیش بروند. حال آنکه اگر آنان تمام ذهنشان را معطوف به دشواری مسیر می کردند و مدام به این فکر می کردند که چقدر تا پایان راه باقی است، این رنج که در ذهنشان مجسم می شد، به سرعت آنها را خسته می ساخت.
همین که فکر خود را بر این متمرکز کنید که در پایان امتحانات چه نمرات درخشانی می گیرید و به لذت شکوه آن لحظه فکر کنید، این قدرت را پیدا می کنید که سختیهایی را که از ساعتها مطالعه و درس خواندن متحمل می شوید، به راحتی پشت سر بگذارید.
مدام در ذهن خود موفقیتهای نهایی را مجسم کنید. همچون ورزشکاری که به شوق لذتِ داشتن بدنی ورزیده و جسمی آماده در پایان کار، رنج زود بیدار شدن و سختی تمرینات را متحمل می شود. یادتان باشد همیشه این توجه به لذتهاست که تمرکز و علاقه ایجاد می کند.
اشتباه در برنامه ریزی
همین جا لازم است که به برنامه ریزی غلط و پیگیری نادرست برنامه های درسی اشاره کنیم. برنامه هایی که برای یک روز حجم زیادی از مطالب را در بر می گیرد، عملاً به خاطر همین حجم زیاد، تنفر ایجاد می کند. عده ای، وقتی برنامه ریزی می کنند که مثلاً از فلان کتاب، روزی یک صفحه مطالعه کنند، به جای آن که برنامه همان روز را اجرا کنند، مدام کتاب را ورق می زنند که چه راه زیادی باقی مانده است و همین توجه به دشواری مسیر طولانی بودن راه، شوق و علاقه و تمرکز را در آنها از بین می برد. از اجرای برنامه های روزانه فقط برنامه همان روز را انجام دهید و مطلقاً به این که “چند صفحه مانده” فکر نکنید. اشتباه بیشتر داوطلبان کنکور که باید تمام کتابهای چهار سال دبیرستان را بخوانند این است که پس از مدتی در ذهن خود به طولانی بودن راه فکر می کنند. باید همیشه به خاطر داشته باشید که هر روز فقط برنامه همان روز را اجرا کنید.
تعیین هدف
یکی از عوامل مهم در ایجاد تمرکز حواس و افزایش دقت در هنگام مطالعه، آگاهی از هدف مطالعه است. حتماً پیش از مطالعه برای خود مشخص کنید که هدفتان چیست. گفتن “هدف من یادگیری این فصل است.” یا “هدفم این است که نمره خوبی بگیرم.” و . . . بسیار نادرست است. چرا که اینها هیچ کدام هدف نیستند. اهداف، وقتی قابل دسترسی اند که مشخص، دقیق، روشن و واضح باشند. شما باید هدفها را از داخل فصلها استخراج کنید. مثلاً بگویید: هدف من این است که بدانم چرا انقلاب مشروطه شکست خورد. هدف من این است که بدانم فرق توندرا و تایگا چیست. هدف من این است که بدانم در آینه های مقعر، افزایش فاصله کانونی چه تغییراتی در تصویر ایجاد می کند. و . . .
همه این اهداف مشخص، جزیی و روشن هستند و به ذهن، برنامه می دهند. اشخاصی که قبل از مطالعه با طرح پرسشهایی برای خود، ذهنشان را مشتاق و جستجوگر می کنند. در تمام لحظات مطالعه به دنبال جواب هستند و این هدفمندی ذهن باعث می شود که به راحتی تمرکز حواس داشته باشید. باید همیشه به خاطر داشته باشید که هر روز فقط برنامه همان روز را دنبال کنید. هنگامی که شما در جستجوی یک هدف هستید، به اهداف دیگر نیز دست پیدا می کنید.
شاید خیلی از شما نگران باشید که اگر با یک هدف مشخص و جزیی پیش بروید، از مطالب دیگر که باید یاد بگیرید، باز بمانید. اما چنین اتفاقی نمی افتد. شما چند سؤال طرح می کنید تا ذهن خود را مشتاق و جستجوگر و متمرکز کنید. اهداف دیگر، خود به خود جذب شما می شود.
هدفدار بودن ذهن، هنگام مطالعه خیلی مهم است. آن قدر که ما می گوییم: یا مطالعه نکنید یا قبل از آن برای ایجاد تمرکز حواس در مطالعه، هدف خود را تعیین کنید.
مهمان عزیز شما قادر به مشاهده پیوندهای انجمن مانشت نمی‌باشید. جهت مشاهده پیوندها ثبت نام کنید.
فکر می کنید چرا زمانی که با یک وسوسه روبرو می‌شویم، انگیزه کافی برای مقابله با آن و انتخابِ گزینه درست را نداریم؟
«واقعاً باید بیشتر ورزش کنم...»
«از این به بعد باید برنامه خوابم را منظم کنم...»
«واقعاً باید وقتِ کمتری را در فیس بوک بگذرانم...»
«باید»های زیادی وجود دارند که شما می‌خواهید انجام دهید، اما در حقیقت تنها تعدادِ کمی از آنها را به انجام می‌رسانید. ما اغلب خوشی‌هایِ کوتاه مدت را به رضایتِ طولانی مدت و شادیِ کوتاه مدت را به احساسِ کمالِ ماندگار ترجیح می‌دهیم و بعد از آن احساس عذاب وجدان و نا‌امیدی می‌کنیم؛ چرا زمانی که با یک وسوسه روبرو می‌شویم، انگیزه کافی برای مقابله با آن و انتخابِ گزینه درست را نداریم؟
اگر تا به حال این سؤال را از خودتان پرسیده‌اید، بهتر است این مقاله را بخوانید. در اینجا ۱۱ راهکار را برای افزایش انگیزه شما ارائه می‌کنیم. این راهکار‌ها به شما کمک می‌کنند انگیزه لازم را برای انجامِ کار‌هایی که باید آنها را انجام دهید، پیدا کنید، حتی با وجود اینکه از آنها خوش‌تان نیاید:
۱/ جملاتی را بر رویِ دیوار بچسبانید که به شما انگیزه بدهند.
این جملات را جایی بچسبانید که معمولاً در آن کار می‌کنید. برخی از جملاتِ محبوب می‌توانند اینها باشند: «برای داشتنِ زندگی آسان دعا نکنید، برای قوی‌تر بودن دعا کنید؛ دعا نکنید که کار‌ها با نیروی‌تان برابر باشند، آنوقت انجامِ دادنِ کارتان معجزه به حساب نمی‌آید، در صورتی که باید معجزه کنید» (فیلیپس بروکز، نویسنده).
«اولین قدم را بردارید؛ لازم نیست که به کلِ پله‌ها نگاه کنید؛ تنها اولین قدم را بردارید» (مارتین لوترکینگ، مدافعِ حقوق بشر).
«هر روز ۱۰۰% از توانایی‌تان را برای انجامِ کار‌ها به کار بگیرید. زیرا اگر امروز ۸۰ درصد سعی کنید، فردا باید برای جبرانش ۱۲۰ درصد تلاش کنید.» (نا‌شناس).
۲/ این جملات را هر ماه عوض کنید.
ما انسان‌ها به همه چیز بسیار سریع عادت می‌کنیم و پس از مدتی جملاتِ الهام‌بخشی که رویِ دیوار چسبانده‌اید، تبدیل به جزئی از پیش‌زمینه می‌شوند که دیگر توجه‌مان را بر نمی‌انگیزند. برایِ جلوگیری از اتفاقِ چنین چیزی، این جملات را هر ماه با جملاتِ جدیدی تعویض کنید.
۳/ کشف کنید که چه زمانی بهتر کار می‌کنید؟
احتمالاً شما در زمانِ خاصی از روز بهتر کار می‌کنید. این زمان را برایِ خودتان مشخص کرده و سعی کنید کار‌های مهم و خلاقانه‌تان را در آن زمان به انجام برسانید. این رویکرد کیفیتِ کارتان را افزایش خواهد داد.
۴/ کارهایِ دشوار را اول انجام دهید.
همه ما دوست داریم که کار‌هایمان را از لیست خط بزنیم و این کار را معمولاً از آسان‌ترینِ آنها شروع می‌کنیم. اما این کار از بازدهِ کاری‌تان می‌کاهد؛ به یاد داشته باشید که ابتدا کارِ دشوار را به انجام برسانید؛ هنگامی که دشوار‌ترین کارتان را به انجام رساندید، انگیزه‌تان برایِ انجامِ کارهایِ دیگر افزایش می‌یابد.
۵/ هنگامی که بیدار می‌شوید، لبخند بزنید.
این کار ممکن است احمقانه به نظر برسد، اما می‌تواند کیفیتِ زندگی‌تان را افزایش دهد. ساعتی که زنگ می‌زند و صبح‌ها شما را بیدار می‌کند، «ساعتِ شانسِ» شماست؛ زیرا در هر روز شانس‌های زیادی برای آموختن، ایجادِ روابط با دیگران، استفاده از مواهبِ زندگی و لمسِ زیبایی‌ها خواهید داشت. اگر خودمان را مُجاب کنیم که به این مواردِ شگفت آور در زندگی‌مان بیاندیشیم، راهی جز لبخند زدن باقی نمی‌ماند.
۶/ در انتهایِ روز، لیستِ کار‌هایی را که باید انجام می‌دادید، مرور کنید.
حتی اگر نتوانسته‌اید هر آنچه را که در لیستِ کار‌هایتان بوده است، به انجام برسانید، لیست‌تان را در انتهایِ روز چک کنید؛ از این طریق علی‌رغمِ اینکه نتوانسته‌اید هر آنچه را که می‌خواهید به انجام برسانید، پیشرفتی که داشته‌اید را به خود یادآوری می‌کنید. اما در صورتی که هر آنچه را که در لیست نوشته‌اید، انجام داده‌اید، باید به خودتان افتخار کنید. این به شما یادآوری می‌کند که وقتِ جشن گرفتنِ موفقیت‌تان است.
۷/ همه چیز را جشن بگیرید.
اگر به دنبالِ موقعیتی برای جشن گرفتن باشید، مواردِ زیادی را خواهید یافت. یاد بگیرید که برای چیزی‌های کوچک نیز جشن بگیرید: مثلاً به اتمام رساندنِ یک گزارش، یا تکلیف؛ برای جشن گرفتن می‌توانید به ساحل بروید، کتاب بخوانید و یا غذا یا اسنکِ موردِ علاقه‌تان را بخورید. با جشن گرفتن شما از نکاتِ جزئی و کم اهمیت اما عمیقاً زیبایِ زندگی‌تان آگاه می‌شوید.
۸/ کتابهای انرژی‌بخش بخوانید.
پُر کردنِ ذهنتان با پیام‌ها و جملاتِ انرژی‌بخش، مهم‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنید. اکثرِ پیام‌هایی که ما از تلویزیون یا رادیو دریافت می‌کنیم، منفی هستند: «گرم شدنِ کره زمین»، «مشکلاتِ اقتصادی» و...؛ اما در صورتی که روزانه ۱۰ دقیقه از وقت‌تان را به خواندنِ کتاب‌هایی با جملاتِ الهام‌بخش اختصصاص دهید، توانایی مقابله با این بدبینی‌ها و نا‌امیدی‌ها را به دست خواهید آورد. کتابی که انتخاب می‌کنید، می‌تواند یک کتابِ زندگی‌نامه، رمان یا تاریخ باشد... تنها اطمینان حاصل کنید که کتاب دارای پیام‌های مثبت است.
۹/ هر روز مقداری از وقت خود را به ارتباط با دیگران بگذرانید.
حتی درونگرا‌ترین انسان‌ها نیز برای کسبِ انرژی موردِ نیاز خود به برقراری ارتباط‌های منظمِ اجتماعی احتیاج خواهند داشت. هر چه باشد، هنگامی که از خود می‌پرسیم که چه چیز برایمان مهم است، ارتباط با دوستان و خانواده‌مان در ابتدایِ لیست ظاهر می‌شوند. اگر روابط تا این اندازه برایمان مهم هستند، پس جایِ تعجب ندارد که به آنها وقت اختصاص دهیم. خوردنِ شام با خانواده و یا صحبت با یک دوستِ نزدیک، می‌تواند روحِ ما را شاد کند و به ما انگیزه و الهام ببخشد.
۱۰/ دورتان را با افرادی که مثبت هستند محصور کنید.
شما باید دوستانتان را با دقت انتخاب کنید. شما نمی‌توانید اعضایِ خانواده‌تان را انتخاب کنید، اما می‌توانید دوستانتان را آگاهانه انتخاب نمایید. گفته شده است که انسان، میانگینی از ۵ فردی است که بیشترین وقتِ خود را با آنها صرف می‌کند. این بدین معناست که اگر این ۵ نفر، شاد، پُر انگیزه، الهام بخش و سخت‌کوش باشند، ناگزیر شما نیز همین‌طور خواهید شد. بر عکس اگر این افراد، بدبین، بداخلاق، غیر صادق و تنبل باشند، شما نیز در مدت زمانی نه چندان زیاد، همانندِ آنها خواهید شد.
۱۱/ هر روز حداقل ۱۵ دقیقه وقت را به تنهایی سپری کنید.
این مورد در تضاد با اجتماعی بودن نیست و تکمیل کننده آن است. در تنهایی شما می‌توانید فکر و خیال‌پردازی کنید. همچنین این زمان فرصتی است که خود را از مشغولیت‌های ذهنی جدا کنید و فکر کنید که چه چیز‌هایی واقعاً برای تان مهم هستند.
مهمان عزیز شما قادر به مشاهده پیوندهای انجمن مانشت نمی‌باشید. جهت مشاهده پیوندها ثبت نام کنید.
