انتخاب رشته دکتری، متفاوت و کمی پیچیده تر از انتخاب رشته کارشناسی و کارشناسی ارشد است و نیاز به آگاهی و دقت بیشتری دارد. برای انتخاب رشته هوشمندانه باید چند نکته رو در نظر بگیرید:
۱- احتمال دعوت به مصاحبه
از نظر احتمال دعوت به مصاحبه، میتونید انتخابهای خودتون رو به سه گروه تقسیم کنید:
گروه اول: رشته-محلهایی که به هیچ وجه امکان نداره اونجا دعوت به مصاحبه بشید
گروه دوم: رشته-محلهایی که احتمال پایین برای دعوت به آنجا دارید
گروه سوم: رشته-محلهایی که احتمال بالا یا قطعی برای دعوت شدن دارید
این ۳ گروه برای هر کسی به نسبت رتبه اش متفاوت است. مثلا برای رتبه ۱ ، همه دانشگاهها در گروه سوم قرار میگیرن. و یا مثلا کسی که در رشته ای با ظرفیت متوسط یا بالا جزو آخرین نفرات مجاز روزانه است، همه روزانه های دانشگاههای رده ۱ تهران در گروه اول قرار میگیرن.
شما برای تشخیص این ۳ گروه برای خودتان، باید این موارد را در نظر بگیرید:
- رتبه خودتان
- ظرفیت پذیرش کل و ظرفیت پذیرش هر رشته-محل
- ضریب دعوت به هر رشته-محل (که سال ۹۲ در اکثر رشته های روزانه ۵ برابر ظرفیت هر رشته-محل بود و سال ۹۳ حدود ۷ برابر بود)
- ترتیب تقریبی رشته-محلها از لحاظ اعتبار و پر طرفدار بودن بین بقیه داوطلبان (ترتیب پر شدن دانشگاهها).
بررسی اینکه در سالهای قبل (۹۲ و ۹۳) داوطلبان رشته شما با چه رتبه هایی به چه دانشگاههای دعوت شدن هم میتونه در این زمینه به شما کمک کنه.
رشته محلهای گروه اول رو اگر درست تشخیص بدید دیگه تکلیفتون باهاشون مشخصه و باید کنار گذاشته بشن.
انتخاب شما باید از بین گروه دوم و سوم باشه. به هیچ وجه گروه دوم رو حذف نکنید تا بعدا پشیمون نشید. با توجه به تاثیر بسیار زیاد امتیاز مصاحبه، شما اگر دعوت به مصاحبه بشید حتی اگر آخرین نفر دعوت شده هم باشید، در شرایط یکسان شانس قبولیتون نسب به نفرات اولیه دعوت شده تفاوت زیادی ندارد (پست قبلی را بخوانید).
مطالبی که تا اینجا گفته شد مربوط به شرایط عینی بود یعنی رتبه و ضریب دعوت و ظرفیت و اعتبار دانشگاهها و… که “احتمال دعوت به مصاحبه” را برای شما تعیین میکنه.
۲- احتمال قبولی نهایی
دعوت شدن به مصاحبه تنها یک بخش از قضیه است و شما باید “احتمال قبولی نهایی” را هم در نظر بگیرید.
برای تعیین احتمال قبولی نهایی، معیار عینی و قطعی نداریم ولی چند فاکتور را باید در نظر گرفت:
- رزومه و سوابق آموزشی و پژوهشی و عملکرد شما در جلسه مصاحبه.
آیین نامه نحوه ارزیابی مصاحبه شوندگان دکتری ۹۴ :
مهمان عزیز شما قادر به مشاهده پیوندهای انجمن مانشت نمیباشید. جهت مشاهده پیوندها ثبت نام کنید.
این آیین نامه قرار است چارچوب کلی امتیاز دهی به شما در مرحله مصاحبه باشه. اما امتیازی که دریافت می کنید ممکنه متاثر از برخی ملاحظات دیگر هم باشه. مثل برخی موارد زیر.
- سابقه همکاری و شناخت قبلی اساتید گروه مربوطه از شما و نظر مثبت ایشان در مورد شما.
اینکه در دانشگاه کارشناسی و کارشناسی ارشد احتمال قبولی بیشتری دارید به همین دلیل است. (البته با توجه به این شرط که اساتید دیدگاه مساعدی در مورد شما داشته باشند)
- برخی دانشگاهها مخصوصا دانشگاههای سطح ۱ براشون اهمیت داره که اونجا رو به عنوان اولویت اول انتخاب کرده باشید. (البته اینجا اولویت اول به معنی اولویت اول بین حداکثر ۵ رشته-محلی هست که دعوت می شوید. یعنی اگر بعد از انتخاب رشته، به اولویتهای ۳ و ۵ و ۶ و ۸ و ۱۱ دعوت شدید، اینها به ترتیب اولویتهای ۱ تا ۵ شما میشن)
- برخی فاکتورهای دیگه که میتونه “دیدگاه شما” در مورد احتمال قبولیتون رو تحت تاثیر قرار بده، اطلاعات و شایعاتی هست از قبیل اینکه فلان دانشگاه از قبل دانشجوهاش رو مشخص کرده؛ بعضی دانشگاهها نظر خوبی به فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد و پیام نور و غیر انتفاعی ندارند؛ در فلان دانشگاه شهرستان، بومی بودن شانس قبولی رو افزایش میده و ….
بررسی و تصمیم گیری در مورد این مسائل بر عهده شماست و میتونید برخی از این ملاحظات رو هم در انتخاب رشته خودتون اعمال کنید.
۳- ملاحظات شخصی
نکته سوم که باید در انتخاب رشته مد نظر داشته باشید، ملاحظات شخصی خودتون هست. مثلا یک نفر ممکنه اولویتش این باشه که در شهر خودش یا شهرهای نزدیک محل زندگیش قبول بشه. یا یک نفر فقط بخواد در دانشگاههای سطح ۱ دکتری بخونه و در مقابل شخص دیگری فقط قبولی براش مهمه حالا هرجا و….
_________________________
اگر موارد فوق رو خوب بررسی کنید میتونید دایره گزینه های مناسب رو تنگ کرده و بهترین انتخابهای ممکن رو تشخیص بدید.
در یک انتخاب رشته خوب معمولا در همان ۵ تا ۱۰ انتخاب اول تکلیف شما مشخص است و در واقع شما به سنجش دیکته میکنید که شما را به کجا دعوت کند.
البته این مساله هم به خودتون برمیگرده که بخواهید با ریسک پذیری انتخاب رشته کنید یا با احتیاط و محافظه کاری یا با واقع بینی و در واقع ترکیب ریسک پذیری و احتیاط. مثلا نمونه یک انتخاب رشته واقع بینانه میتونه به این شکل باشه:
۱- احتمال دعوت پایین ، احتمال قبولی پایین
۲- احتمال دعوت پایین ، احتمال قبولی متوسط
۳- احتمال دعوت پایین ، احتمال قبولی متوسط یا بالا
۴- احتمال دعوت بالا ، احتمال قبولی متوسط یا بالا
۵- احتمال دعوت بالا ، احتمال قبولی متوسط یا بالا
۶- احتمال دعوت بالا ، احتمال قبولی بالا
۷- احتمال دعوت قطعی ، احتمال قبولی بالا
۸- احتمال دعوت قطعی ، احتمال قبولی بالا
نکته: افرادی که در همه انتخابهاشون احتمال دعوت به مصاحبه شدنشون پایین هست (مثل انتخاب روزانه ها برای اشخاصی که جزو نفرات آخر مجاز به انتخاب رشته روزانه هستند) حتما از همه انتخابهاشون استفاده کنند چون برای این افراد اون قضیه دیکته کردن اولویتها به سازمان سنجش صدق نمیکنه و باید فقط تورشون رو پهن کنند و منتظر صید (ظرفیت خالی دعوت به مصاحبه) بمونند.