در بخشی از پروژم اینطور بیان کردم:
ASP.NET یا PHP؟ کدام زبان را یاد بگیریم؟
مقایسه و انتخاب ابزارهای توسعه نرم افزار همواره یکی از بحثهای داغ برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزار بوده است. از مقایسه C و پاسکال تا مقایسه VB و VC++ و Delphi و با ورود به عصر اینترنت مقایسه امکانات perl، PHP، ASP،ASP.NET، JAVA و... بحثهایی بوده است که در فروم‌ها و سایت های تخصصی همواره به آن پرداخته شده است. البته خیلی اوقات این قضیه از یک بحث فنی تبدیل به بحثی صرفا براساس علاقه و تعصب برنامه نویسان تبدیل شده یا این که مقایسه تبلیغاتی برای نمایش ضعف رقیبان و قدرتهای یک ابزار خاص بوده است.
به نظر مهم است که یک برنامه نویس و توسعه دهنده نرم افزار به زبان‌ها و پلاتفرم های توسعه نرم افزار صرفا به عنوان یک ابزار نگاه کند و براساس نیازهای کمپانی یا تیم نرم افزاری و نیازهای نرم افزار پلاتفرم و ابزارهای لازم را انتخاب کند. دقت شود که syntax (گرامر زبان یا همان لغاتی که در زبان برای نوشتن دستورات به کار میرود) خیلی مهم نیست و آن چیزی که زبان‌ها را از هم متفاوت می کند، دستورات ترکیبی و کتابخانه هایی است که هر کدام برای دسترسی به منابع سیستم در خود دارند. همچنین مباحثی مثل علاقه شدید به مایکروسافت یا ضدیت با آن به نظر شیوه حرفه ای و درستی برای انتخاب ابزارهای طراحی و توسعه نرم افزار نیست. این روزها در ایران مقایسه و انتخاب دو زبان و تکنولوژی خاص یعنی PHP و ASP.NET بحث داغی هستند و البته با گذشت زمان تقریبا هر گروه (بیشتر براساس سیاست شرکت هایی که در آن کار می کنند) یکی از این تکنولوژی‌ها را به عنوان ابزار اصلی توسعه نرم افزار و سایت‌ها انتخاب کرده است. بارها پرسیده شده است که کدام یک از این زبان‌ها انتخاب بهتری است و دلایل آن چیست؟
PHP
زبان PHP با هدف نوشتن اسکریپت های وب نوشته شد. در واقع هدف، فرار از پیچیدگیهای Perl و نوشتن CGI با زبان هایی مثل C و ارائه دستوراتی ساده برای طراحان صفحات وب بود. پی اچ پی اولیه زبانی با دستورات محدود و ساده بود که بیشتر برای کارهای ساده و برای طراحان وب سایت‌ها و نه برنامه نویسان حرفه ای بود. این زبان کم کم پیشرفت کرد و بخصوص Open Source بودن آن باعث تسریع این حرکت شد. در مرحله اول تعداد دستورات و توابع این زبان گسترش پیدا کرد بطوری که امروز نیز به راحتی کارهای نسبت پیچیده ای (مثل کار با سوکتها یا تصاویر) با توابع این زبان قابل اجراست.همچنین از لحاظ معماری این زبان با پشتیبانی از شی گرایی پیشرفت مهم دیگری داشته است. پی اچ پی به طور کلی یکی از زبان های معمول برای نوشتن اسکریپت های اجرایی در محیط لینوکس (هرچند که در ویندوز نیز به خوبی اجرا می شود) و کار با نرم افزار مدیریت بانک اطلاعات MySQL است.
ASP.NET
دات نت نسل جدیدی از ابزارهای توسعه مایکروسافت است. دات نت فقط یک زبان نیست و در واقع یک فریم ورک (Frame Work) یا پلاتفرم برای توسعه و اجرای نرم افزاراست. دات نت شباهت زیادی با پلاتفرم جاوا دارد و در واقع در رقابت با اوست. ASP.NET نیز نسل جدیدی از ASP کلاسیک در بستر دات نت است و از این جهت پیشرفت بسیار زیادی نسبت به ASP کلاسیک شاهد هستیم. با ASP.NET و با وجود کتابخانه غنی توابع و کلاسهای دات نت تقریبا هر کاری در وب امکان پذیر است. اگر چه هدف مایکروسافت در معماری دات نت، اجرا در پلاتفرم‌ها و سیستم عامل های مختلف بوده است، اما حداقل تاکنون می توان دات نت را یک ابزار توسعه در سیستم عامل ویندوز دانست. البته پروژه هایی برای شبیه سازی و انتقال دات نت به محیط لینوکس نیز وجود دارد که مهم ترین آن‌ها پروژه Mono است که پیشرفت قابل توجهی داشته است. انتظار می رود در آینده نزدیک ASP.NET در هر سیستم عامل و پلاتفرمی قابل اجرا باشد.
تفاوت‌ها و مقایسه
در این جا تفاوت های ASP.NET و Php را مطرح می کنیم:
• سیستم عامل
اگرچه اصولا انتخاب ابزار توسعه نرم افزار ارجحیت بیشتری بر انتخاب سیستم عامل دارد اما در دنیای واقعی قضیه به این سادگی نیست و گاهی برنامه نویس براساس سیستم عامل ابزار خود را انتخاب می کند. امروزه تقریبا دو بستر متفاوت داریم از طرفی سیستم عاملهای سرور ویندوز و از طرف دیگر نسخه های مختلف لینوکس و یونیکس. ویندوز ابزار رایج و آشنایی برای کاربران و برنامه نویسان است و از طرفی یونیکس سیستم عامل ارزان‌تر( و البته حرفه ای) است. در ویندزو عموما ترکیبی از دانت نت،IIS، SQL Server داریم و در یونیکس PHPوApache و MySQL و مشخص است که هزینه نهایی پیاده سازی و اجرای یک وب سایت در ترکیب لینوکسی ارزان‌تر است. پی اچ پی در ویندوز نیز قابل اجراست وبخصوص در نسخه های جدید PHP این اجرا شکل بهتری نیز گرفته است. در حال حاضر نسخه اولیه از Mono دات نت در محیط لینوکس قابل اجرا است اما حداقل به اندازه PHP رایج نیست. از طرفی نیز ASP.NETترکیب ایده آلی برای کار با ویندوز و IIS است و در واقع هماهنگی و همخوانی این ابزارها در ویندوز (بخصوص این که همگی محصول یک شرکت هستند) شاید یکی از بهترین بسترهای توسعه نرم افزار و وب سایت در ویندوز را پدید می آورند.
• معماری
همانطور که اشاره شد پی اچ پی برای طراحان سایت و گریز از پیچیدگی های ابزارها و زبان های آن روزگار ایجاد شده است و بنابراین PHP اولیه یک ابزار ساده و نه چندان پیچیده بوده است. البته PHP در این سالها ارتقاء پیدا کرده است اما هنوز نقص های اولیه ای را دارد (مثلا با وجود شی گرایی هنوز دستورات و توابع زیادی از آن، ارتباطی با شی خاصی ندارد و یا خاصیتهای حرفه ای شی گرا را ندارد). اما دات نت فراتر از یک زبان است و مجموعه ای از کتابخانه های استاندارد و زبان هایی که تقریبا تمام قابلیت های زبان های روز دنیا را دارند. سینتکس حرفه ای، استاندارد و جذاب C# و یا سینتکس ساده و کارآمد VB.NET و البته J# و C++و چند زبان دیگر نیز وجود دارند. دات نت کاملا شی گرا است و معماری آن حرفه ای است و از این جهت با JAVA (آنرا را با جاوا اسکریپت اشتباه نگیرید) قابل مقایسه است. در واقع از لحاظ معماری JAVA و دانت نت پلاتفرم هایی با معماری Enterpriseهستند و PHP زبانی ساده با تمرکز برای نوشتن اسکریپت های وب. شرکت ZEND که در حال حاضر Engineاصلی PHP را ارائه می دهد و برخی شرکت های دیگر تلاش هایی برای ارتقاء و ایجاد فریم ورک حرفه ای تری برای PHP دارند اما در کل و از لحاظ مهندسی نرم افزار معماری دات نت برتری محسوسی نسبت به PHP دارد.
در بعد دیگر ابزارهای کار با دات نت و آموزه‌ها و پتانسیل دات نت، نوشتن نرم افزارهای با معماری بهتر را امکان پذیر می کند و حتی بصورت پیش فرض معماری چند لایه در دات نت وجود دارد. همچنین نرم افزارهای مهندسی نرم افزار مانند ابزار CASE Tools،Rational و... با دات نت همخوانی دارند.
یکی از مهم ترین تفاوت های ASP.NETو PHP در شکل اجرای آن هاست. در PHP در هر بار اجرای اسکریپت کدهای PHP تفسیر می شود ولی در دانت نت یکبار کدها کامپایل می شوند و در دفعات بعد کدهای اجرایی هستند که اجرا می شود. از این لحاظ بخصوص در نرم افزارهای تحت وب با حجم کد بالا اجرای کدهای کامپایل شده به مراتب سرعت بیشتری خواهند داشت. البته شرکتهای مختلفی برای PHP ابزارهای accelerator و caching نوشته اند اما به هر حال در دات نت این کار بصورت ذاتی و بدون نرم افزار خاص دیگری انجام می گیرد.
• سرعت توسعه نرم افزار
اگر قرار باشد فقط چند خط برای نوشتن در صفحه یا گرفتن پارامتری از کاربر داشته باشیم مطمئنا نوشتن با PHP ساده‌تر و سریع‌تر خواهد بود. اما هدف دات نت تسریع در نوشتن سایت های بزرگ با فرم‌ها و اطلاعات متعدد است. در ASP.NETاز طراحی صفحاتی که Web Form نامیده می شوند گرفته تا حتی دسترسی به بانک اطلاعاتی و ماهیت های مختلف اطلاعات، نمایش اطلاعات (مانند جداول)، ابزارهای بصری وجود دارند که این در نهایت کار را بسیار ساده‌تر می کند همچنین برخی مسائل را به راحتی می توان به فریم ورک دانت نت سپرد (مانندCaching، اعتبار سنجی اطلاعات ورودی Authentication و...) همچنین استفاده از کتابخانه غنی دانت نت باعث می شود که نیاز چندانی به استفاده از کتابخانه توابع خارجی نباشد که این در توسعه نرم افزار بصورت تیمی و پشتیبانی یک مزیت به شمار می رود. البته در PHP نیز ابزارهایی برای تسریع طراحی و نوشتن اسکریپت‌ها وجود دارند اما هر کدام برای شرکت های مختلفی است و شکل کار متفاوت است.
• سرعت اجرای نرم افزار
همان طور که اشاره شده صفحات و کدهای ASP.NETکامپایل می شوند و قابل حدس است سرعت اجرای آن‌ها نسبت به اجرای اسکریپت PHP بیشتر است و البته این کاملا درست است. اما در واقع شرایط به همین سادگی نیست. در اسکریپت های PHP مفسر سریعا کدهایی که بایستی تفسیر شوند را اجرا کرده و خروجی را به مرورگر کاربر می فرستند. اما در ASP.NETبه غیر از کدهای نوشته شده توسط برنامه نویس چندین ماژول در لایه های دیگری نیز اجرا می شوند (مثلا تنظیمات را می خوانند، خروجی کنترل های وب فرم‌ها را تولید (Generate) می کنند، اعتبار سنجی‌ها را انجام می دهند) و این‌ها در سرعت اجرا موثر خواهند بود. (البته امکاناتی برای حذف و بهبود سرعت وجود دارد) بنابراین با توجه به تجربه شخصی در اسکریپت های ساده (در حد چند ده خط) و تعداد دفعات اجرای معمول، مقایسه‌ی سرعت اجرای PHP و ASP.NETآنقدرها اهمیت خاص ندارد. توجه کنید که به هر حال نرم افزارهای تسریع اجرای PHP نیز وجود دارند. اما در اجرای نرم افزارهای بزرگ‌تر مانند Web Application هایی که از ده‌ها یا صدها کلاس و لایه های مختلف تشکیل شده اند مطمئنا برتری با نرم افزارهای کامپایل شده خواهد بود. البته می دانید که در نسخه های کامپایل شده نیازی به قرار دادن سورس کدها در وب سایت یا ارائه آن به مشتری نیست که این قضیه برای بسیاری شرکتها (بخصوص برای حمایت از حقوق نرم افزار و همچنین امنیت) یک مزیت به حساب می آید.
• یادگیری
پی اچ پی با هدف اولیه سادگی برای استفاده و یادگیری نوشته شده است و تاکنون نیز این هدف را منظور کرده است بنابراین می توان به سادگی گفت که یادگیری و استفاده از PHP ساده‌تر از ASP.NET(حتی با وجود زبانی با سینتکس ساده یعنی VB.NET) است. استفاده از ASP.NETنیازمند آشنایی با مفهوم اولیه شی گرایی و همجنین پیچیدگی های خاص دات نت (مثل رویدادهای اجرای صفحات به جای اجرای خطی) است. در واقع یادگیری و استفاده از ASP کلاسیک ساده‌تر از ASP.NET و قابل قیاس با یادگیری PHP است. عموما طراحان وب سایت به دلیل سادگی استفاده و یادگیری PHP آنرا فرا می گیرند و برنامه نویسان حرفه ای و مهندسان نرم افزار هم علاقه بیشتر به دات نت وJAVA دارند. همچنین یک نکته قابل توجه در PHP وجود هزاران خط کد و اسکریپت آماده به زبان PHP است که تقریبا در هر زمینه ای وجود دارند (از کارهای ساده با بانک اطلاعاتی تا کار با تصاویر، سوکت ها، وب سرویس ها، XML و...) این قضیه باعث شده بسیاری از برنامه نویسان PHP به جای نوشتن کدها بسیاری اوقات اسکرپیت های آماده موجود در اینترنت را سرهم کنند و به هدف خود برسند و یا شیوه کار را فرا بگیرند. البته کم کم در مورد دانت نیز این قضیه در حال اتفاق است و سایت هایی که کدهای نمونه یا نرم افزارهای آماده با سورس ارائه می کنند در حال افزایش هستند.
• بازار کار
دو معیار برای سنجش بازار کار وجود دارد یکی سایت های خارجی و دیگری بازار ایران، اگر نگاهی به ساده به سایت های کاریابی خارجی مانند مونستر یا Yahoo Job داشته باشید، خواهید دید که هم برای برنامه نویسان PHP و هم برای ASP.NET موقعیت های شغلی وجود دارد اما نکته قابل توجه حقوق بالاتر و همچنین شرکت های معتبری هستند که برای استخدام برنامه نویسان ASP.NET آگهی داده اند.
در ایران نیز عموما شرکت های معتبر نرم افزاری( که به شکل سنتی در پلاتفرم وابسته به ویندوز) فعالیت می کنند علاقه مند به استخدام برنامه نویسان ASP.NET هستند. و شرکت هایی که روی ترجمه، ارائه ابزارهای پشتیبان یا تغییرات روی نرم افزارهای Open Source معروف خارجی کار می کنند و یا نیازمند به پیاده سازی سایت هایی در لینوکس هستند علاقمند به استخدام برنامه نویسان PHP هستند. اما به نظر حقوق برنامه نویسان ASP.NETدر ایران نیز در مقایسه با PHP بیشتر است.
شاید سوال پیش آید که چرا با وجود برخی برتریهای ASP.NETهمچنان تعداد زیادی برنامه نویس PHP و نرم افزارهای تحت وب با این زبان نوشته می شود. یکی از مهم ترین دلایل آن همان طور که قبلا اشاره شد، ارزانی کار با ترکیب PHP و لینوکس است که به آن اختصارا LAMP گفته می شود. اجرا و طراحی یک وب در بستر ویندوز با در نظرگرفتن هزینه لایسنس ویندوز سرور، SQL Server و محیط توسعه Visual Studio در قیاس با ارزانی و حتی رایگان بودن سیستم عامل لینوکس و MySQL و محیط های توسعه PHP دلیل مهمی برای انتخاب ترکیب PHP و لینوکس بخصوص برای برنامه نویسان مستقل در خارج از کشور است. اما قاعدتا در مورد پروژه ای بزرگ و شرکت های بزرگ نرم افزاری این هزینه‌ها آنقدر قابل توجه نیست و بنابراین این شرکتها استفاده از پلاتفرم های حرفه ای‌تر مانند JAVA و دات نت را انتخاب می کنند.
همچنین می توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
• ASP.NETیک محصول مایکروسافتی است که در مجموعه دات نت ارائه شده است. اما Php یک زبان تحت وب متن باز (Open Source) است.
• برنامه های نوشته شده توسط ASP.NET، روی سرور های ویندوز قابل اجرا هستند، اما برنامه های تولید شده با Php تحت لینوکس اجرا می شوند. (البته Php را تحت ویندوز هم به راحتی قابل نصب است، اما تحت لینوکس با صرفه تراست، زیرا اجاره سرور لینوکس ارزان‌تر می باشد).
• ASP.NET قابلیت Encode کردن کدهای نوشته شده سمت سرور را با تبدیل آن‌ها به یک فایل DLL فراهم ساخته است (code-Behind) تا حتی کسی که به سرور شما هم دسترسی دارد قادر به دیدن سورس های شما نباشد. اما Php گزینه کامپایل ندارد. البته یک رمزنگار بنام zend برای Php نوشته شده که کاری مشابه Encode کردن را بر روی کدهای Php انجام می دهد.
• قابلیت های شی گرایی در ASP.NET به دلیل قابلیت کامپایلی بودن آن و مجتمع شدن با سایر زبان های دات نت خیلی بهتر پیاده سازی شده است.
• IDE به محیط برنامه نویسی زبان‌ها میگویند. ASP.NET تحت Visual Studio نوشته می شود که در کشورهایی که ملزم به رعایت کپی رایت هستند ۴۰۰۰ دلار قیمت دارد. در حالی که IDE های موجود برای زبان PHP معمولا رایگان است. (البته در ایران هر کدام از این نرم افزارها حتی با قیمت کمتر از ۱۰۰۰ تومان نیز دست یافتنی است).
• بانک اطلاعاتی مورد استفاده برای زبان های دات نت معمولا SQL Server است و بانک اطلاعاتی مرتبط با PHP معمولا MySQL است. تا این اواخر MySQL، امکان نوشتن Stored Procedure را نداشت که گویا در نسخه جدیدش اضافه شده.
قیمت لایسنس SQL Server معمولا ازMySQL بالاتر است.
• کدهای رایگان برای هر دو زبان در اینترنت به وفور یافت می شود و در این مورد نگرانی وجود ندارد.
• پیاده سازی امکانات URL-Rewriting در زبان PHP ساده‌تر از زبان های دات نتی می باشد. برای این کار در ریشه سایتی که نوشته‌اید یک فایل htaccess میگذارید و تنظیمات مربوط به URL-Rewriting را داخل آن تنظیم می کنید. اما برای زبان های دات نتی شما باید این تنظیمات را روی سرور انجام دهید. به همین دلیل اگر پروژه ای نوشته باشید که بخواهید در آن از امکانات URL-Rewriting استفاده کنید در حالت برنامه نویسی دات نتی، نیازمند اجاره کردن یک سرور هستید که این کار برای پروژه های کوچک که مثلا با ۲۰ مگابایت هاست هم قابل راه اندازی هستند توجیه اقتصادی ندارد.
(URL-Rewriting) به ایجاد آدرس های مجازی روی سرور گویند. مثلا آدرس وبلاگ هایی که شما در یک سرویس مانند پرشین بلاگ ایجاد می کنید مجازی هستند. چون هیچ دامنه ای امکان داشتن یک میلیون ساب دامین واقعی را ندارد. لذا این کار توسط شبیه سازی انجام می شود که به آن URL-Rewriting گویند.
• PHP با زبان خاص خودش نوشته می شود و چندان هم مشکل نیست. اما ASP.NET با استفاده از زبان های دات نتی قابل نوشتن است که معروف ترین آن‌ها VB.NET و C# است. کدنویسی با استفاده از VB.NET برای تازه کارهای برنامه نویسی خیلی ساده‌تر است و کد نویسی C# برای دانشجویان رشته نرم افزار که با زبان C آشنایی دارند توصیه می شود. معمولا هر برنامه نویسی با یکی از این زبان‌ها کار می کند و روی آن زبان متمرکز می شود. قدرت هر دو زبان C# و VB.NET در برنامه نویسی یکسان است و فقط سینتکس آن‌ها متفاوت است.
و این که:
• یکی از خصوصیاتPHP، کدباز یا Open Source بودن آن است که توسط طرفداران PHP به عنوان یک مزیب به شمار می رود. این قضیه این امیدواری را ایجاد می کند که PHP با عدم پشتیبانی در آینده مواجه نخواهد بود و به روند رو به توسعه خود ادامه خواهد داد، اما از طرفی با نگاه واقع گرایانه خواهیم دید که مفسر اصلی و برخی از مهم ترین ابزارهای PHP توسط یک شرکت خاص( Zend )عرضه می شود و در عین حال مایکروسافت توانسته پیشرفت قابل توجهی در مقایسه در ابزارها و بسترهای توسعه نرم افزار خود ایجاد کند. همچنین نکته ای که برای فارسی زبانان قابل توجه است پشتیبانی ذاتی دات نت از یونی کد و رشته های فارسی است. در PHP اگرچه ارسال یا دریافت اطلاعات فارسی امکان پذیر است اما در واقع خود PHP درک درستی از آن ندارد و این قضیه در زمان کار پیچیده با رشته‌ها مشخص‌تر است.
کدام یک را انتخاب کنیم؟
انتخاب یک ابزار یا بستر توسعه نرم افزار (یا وب سایت) همانطور که گفته شد بایستی براساس نیاز نرم افزار یا وب سایت باشد. بطور مثال اگر لازم است سایت در سرور لینوکس اجرا شود و یا در آینده سایت از یک محیط (مثل ویندوز به یونیکس) منتقل شود با توجه به شرایط روز شاید بهتر باشد PHP انتخاب شود. اگر قرار است پروژه ای بزرگ با استفاده ازمتدها و ابزارهای مهندسی نرم افزار پیاده سازی شود باشد و هزینه اجرا ارجحیت نخست نیست، شاید ASP.NET گزینه بهتری باشد. در عین حال بهتر است دانشجویان رشته کامپیوتر و برنامه نویسان با توجه به بازار خوبی که در خارج از کشور و همچنین ایران وجود دارد و این که یادگیری دانت فقط پیاده سازی صفحات وب نیست و امروز یکی از رایج ترین ابزارهای توسعه نرم افزارهای تحت ویندوز است یادگیری دات نت را به عنوان یک گزینه مهم بایستی مد نظر داشته باشند.
(۱۰ مرداد ۱۳۹۰ ۰۱:۵۰ ق.ظ)alime نوشته شده توسط: دوستان کسی دیگه درباره‌ی تفاوت php و asp نظری نداره؟
آقای ic_teta نکنه سطح نظرات رو پاییین دیدید و منصرف شدید؟ مطمئنن اطلاعات ما به اون حدی که شما تو پایان نامتون بهش رسیدید نمی رسه، ما همچنان منتظریم
نه عزیزم فقط می خواستم بیشتر صبر کنم تا نظرات بیشتری از شما رو ببینم و با مطالب خودم مقایسه کنم
چون وقتی مطالب خودم رو در پست بگذارم، ممکنه بعضی‌ها تحت تاثیر این مطالب، مطالب خودم رو به خودم برگردونند، نه اون چیزی که از قبل به ذهن داشتند
