در این کتاب کوچک درمورد مطالعه موثر و تمرکز حواس می خوانید
مطالعه و درس خواندن؛ روش های اصولی و تکنیک های کارآمدی داره که اگه با این روش ها آشنا باشیم و ذهنمون رو بصورت مناسبی هدایت کنیم، کارهامون به همون نسبت متعادل پیش می ره. اگر میخوایم کاری رو طوری انجام بدیم که بیشتر بازدهی رو داشته باشه، باید رو اون کار تمرکز کنیم. این کتاب درمورد روش های اصولی مطالعه و افزایش تمرکز، نکات مناسبی رو اموزش میده. امیدوارم براتون سودمند باشه.
سلام خدمت دوستان.
قبل از هرچیز لازم میدونم از همه دوستانی که تجربیات تلخ و شیرینشون رو در اینجا قرار میدن کمال تشکر رو داشته باشم، این تجربیات چیزهایی هستند که سال گذشته به من خیلی دید دادن و یادم نمیره روزهایی که با خواندن مصاحبه های نفرات برتر و استفاده از تجربه هاشون انگیزه می گرفتم. خب تا اینجا ادای دینی بود که انجام شد
و اما هدف از این تاپیک!
یکی از کتاب هایی که به طور موازی با درس خوندن، مطالعه اش میکردم و به بهترین نحو زمان های خالی من رو پر میکرد کتاب "مطالعه موفق با تمرکز" نوشته دکتر حورائی انتشارات دکلمه گران، است. نکات زیادی در مورد نحوه تمرکز در این کتاب اومده و نه تنها برای مطالعه و درس خوندن، بلکه برای زندگی میتونه خیلی مثمر ثمر باشه. به دلیل تاثیر و اهمیت این کتاب در موفقیت شخصی خودم ، نه تنها در زمینه ارشد، بلکه آرامش نسبی در زندگیم، تصمیم گرفتم شما مانشتی های عزیز رو از این راهنمایی های این کتاب عالی بهره مند کنم.
این کتاب ۱۳ فصل داره و تصمیم دارم که هر روز گزیده هایی از یک فصل این کتاب رو بنویسم ( سرعت تایپم بالاست
) تا دوستانی که نیاز دارند از این کتاب استفاده کنند. اما دو نکته مهم :
۱- به خاطر حمایت از حق نویسنده ( چیزی که همیشه ازش دم زدیم ولی عمل نکردیم ) درخواست اسکن کل کتاب و آپلود اون رو نداشته باشید، البته من نمیدونم این کتاب به صورت پی دی اف تو اینترنت هست یا نه ولی در هر صورت پسندیده نیست که کتابی که نوشته عزیزان ایرانی هست رو اینطوری تو فضای اینترنت به صورت پی دی اف بخش کنیم؛ حالا اگه مرجع خارجی بود یه چیزی
. از طرفی بنده هم فقط گزیده هایی از این کتاب رو دراختیار دوستان قرار میدم، چیزی حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد از هر فصل و فکر نمیکنم از لحاظ قانون کپی رایت این مشکلی داشته باشه ( سایت آمازون هم این کارو میکنه دیگه ) علاوه بر این شاید تعدادی از دوستان زمان و یا حوصله مطالعه کامل این کتاب رو نداشته باشند و فکر می کنم مطالعه گزیده ی این فصول یک کمک اساسی به این دسته از دوستان هم باشه.۲- به خاطر اینکه نظم تاپیک حفظ بشه و پیوستگی مطالب گیج کننده نشه، سعی می کنم شخصا پستی به غیر گزیده فصول نذارم. اینجوری دوستان میتونند راحت متوجه بشوند که هر پستی که توسط بنده ارسال شده، لزوما گزیده ای از فصل هست و نه پاسخ به فرمایشات دوستان . لذا چنانچه فرمایشی از سوی دوستان در قالب پست مطرح شد عذر بنده برای پاسخ ندادن بپیذیرید. البته سایر دوستان در مورد ارسال پست و ارائه نقطه نظراتشون صاحب اختیارن.
در نهایت آروزی موفقیت و شادی و سلامتی برای همه دوستان عزیز مانشتی دارم.
شاد باشید :-)
فصل اول - واقعیت ها در تمرکز حواس
تمرکز چیست؟
بیشتر شما تمرکز را فکر کردن به یک موضوع ویژه به صورت مطلق و کامل و صد در صد میدانید در حالی که چنین چیزی نه تنها برای شما که برای هیچ انسانی در هیچ شرایطی به هیچ عنوان ممکن نیست.
زمانی که یک انسان میتواند چنین تمرکزی داشته باشد حداکثر ۳ الی ۴ ثانیه است. وقتی که فکر دیگری به جز فکر اصلی به ذهنتان راه می یابد احساس سرخوردگی می کنید و گمان می کنید که قدرت تمرکز ندارید. حال آنکه این تصور ناشی از برداشت اولیه نادرستی است که تمرکز داشته اید.
اما تعریف درست تمرکز
باید بپذیرید که به هر حال، همیشه عواملی حواس شما را پرت میکنند که بعضی از آنها منشا درونی و بعضی منشا بیرونی دارند. شاید بتوان ذهن انسان را به یک سیستم ارتباطی پیچیده دانست که در هر لحظه هزاران پیام به آن مخابره میشود و در عین حال هزاران پیام به اطراف ارسال میگردد. اگرچه بسیاری از اینها در در حوزه ناخوآگاه ما صورت میگیرد، بعضی از این پیامها وارد حوزه آگاهی ما میشوند.
برای تعریف درست ابتدا باید حواس پرتی را به عنوان یک واقیت انکار نشدنی بپذیریم و بعد بگوییم: تمرکز حواس یعنی "عوامل حواس پرتی را به حداقل رساندن"
تمرکز حواس نسبی است
تمرکز حواس به نسبت تغییرات ذهنی و محیطی فرد تغییر میکند در نتیجه شما هیچگاه از یک میزان مشخص و ثابت تمرکز برخوردار نیستید. همیشه به خاطر داشته باشید که به هنگام قضاوت در مورد خودتان یا دیگران، واقع بین بودن با بدبین بودن خیلی فرق میکند. کسی که واقع بین است همه جنبه ها چه خوب چه بد را در نظر میگیرد. بنابراین در مورد تمرکز حواس خود واقع بینانه قضاوت کنید و واقع بینانه حرف بزنید یعنی همیشه توجه کنید که "تمرکز حواس نسبی است"
تمرکز حواس اکتسابی است
تمرکز حواس به هیچ وجه ذاتی نیست. ما ژن مشخصی برای تمرکز در مغز نداریم و هیچ یک از ما با تمرکز مادرزاد به دنیا نیامده ایم. آنچه مسلم است استعداد بالقوه در همگان وجود دارد و مانند هر استعداد دیگر میتوان آن را در خود رشد داد و پروراند. قوی ترین افراد را هم که در نظر بگیرید وقتی به دنیا آمده اند از عضلاتی ساده و نرم و طبیعی مانند دیگران برخوردار بودند اما تمرین و ممارست و بکار گرفتن عضلات باعث شده که آنها به مرور در رشد عضلانی خود پیشرفت کنند. حافظه و تمرکز هم دو استعداد هگانی هستند که میتواند پرورش پیدا کند و به مهارت های ویژه تبدیل شوند. پس کاملا ایمان بیاورید که به راحتی قادرید استعداد خدادای تمرکز فکر را در خودتان پرورش دهید. تمام استعدادهای ما مصداق یک کلید هستند. باید آنها را به کار اندازیم تا به استعدادهای درخشان تبدیل شوند و در غیر اینصورت به مرور زنگ خواهند زد.
جالب بود!
فصل دوم - اساس تمرینات در تمرکز حواس
تمرکز حواس در وهله اول یک تلاش ذهنی است برای انسجام بخشیدن به فکر و جمع و جور کردن آن. حافظه، تمرکز، خلاقیت، توانایی تدبیر و چاره اندیشی و سایر فرایندهای ذهنی هیچ یک به سن، جنس و تحصیلات بستگی ندارد.
هم اکنون به یک شاخه گل فکر کنید. مسلما پس از چند لحظه عوامل حواس پرتی به سراغ شما می آیند که کاملا طبیعی است. اما کاری که شما باید انجام دهید این است که خیلی سریع افکار خود را جمع و جور کنید و به فکر اول یعنی شاخه گل برگردید. بعد از این تلاش دوباره لحظاتی بیش نمی گذرد که فکر شما منحرف می شود و شما مجددا باید به شاخه گل برگردید.
"ملوین پاورز" در کتاب "راهنمای تمرکز بهتر" به شدت تاکید میکند که استمرار یک ماهه در این تمرین به صورت روزی ۵ الی ۱۰ دقیقه، تاثیر فوق العاده ای در تمرکز فکر شما دارد.
تمرین
از امروز هر شب ۱۰ تا ۱۰:۱۰ به مدت یکماه تمام به یک موضوع ویژه فکر کنید. توجه کنید که دست کم باید ۴ الی ۵ شب متوالی به یک تصویر ثابت فکر کنید. تصویری که مورد علاقه شما باشد. زمانی تصویر را عوض کنید که احساس کنید این تصویر دیگر در شما انگیزه ایجاد نمیکند. تلاش کنید که ذهنتان منحرف نشود. نکته مهم دیگر این است که در روزهای اول تمرین، به تصویر مورد علاقه خود فکر کنید.
نگاه کردن به یک جسم
برای شروع تصویر به هیچ عنوان با چشم بسته تمرین نکنید. چون دیدن یک تصویر عینی و ملموس بسیار ساده تر از یک تصویر ذهنی است. یک سیب را جولی خود بگذاریدبا چشمان باز به آن فکر کنید.
دیدن یک جسم با چشم بسته
پس از چند روز دیدن اشیاء با چشم باز و فکر کردن به آن، وقتی که احساس کردید که در این کار مهارت یافتید، همان جسم یا شیئی دیگر را در ذهن خود ببینید و به آن فکر کنید.
نگاه کردن به یک اسم معنی با چشم باز یا بسته
بعد از چند روز مداومت در مرحله دومتمرین، به اسامی معنی فکر کنید، به محبت، فداکاری، خشم،شادی، هیجان و.... چون اسامی معنی تصویر عینی ندارند، بهتر آن است که آنها را دروجود یک شخص مورد علاقه ببینید. در روزهای آخر میتوانید به مفاهیم گسترده تر و عمیق تری که تصاویر دنباله داری شامل میشوند فکر کنیدالبته به صورت منظم و منسجم. مثلا جنگ مفهوم گسترده ای است که تصاویر فراوانی را در ذهن شما تداعی میکند.
چگونه فکر کنیم؟
شاید شما هم با این مشکل مواجه باشید که نمی دانید چگونه فکر کنید و یا وقتی به فکر کردن مشغول هستید مطمئن نیستید که دارید فکر میکنید یا نه. "کوین ترودا" در کتاب خود مینویسد»: تصاویر، پایه های فکری ما هستند یعنی همیشه تصاویر افکار را می سازند. پس بهترین راه برای اینکه مطمئن شوید در حال فکر کردن هستید این است که ببینید تصویر دارید یا نه اگر تصویر دارید مسلما در حال فکر کردن هستید.
اگر در تجسم مشکل دارید
بهترین راه برای ایجاد مهارت در دیدن اصاویر ذهنی، توالی انجام مراحل ۱ و ۲ است یعنی ابتدا تصویری را با چشم باز ببینید و سپس آن را فورا با چشم بسته ببینید. هر وقت تصویر کمرنگ یا محو شد دوباره چشمانتان را باز کنید و تصویر واقعی را ببینید و مججدا چشمان خود را ببندید. این عمل خیلی رود نتیجه میدهد.
یک سوال دیگر
در مرحله اول ممکن است با این سوال مواجه شوید که مثلا وقتی سیب را میبینیم به چه جیز آن فکر کنیم؟ ما موکدا پاسخ میدهیم: به هیچ چیز. فقط تصویر را ببینید. فکر خودبخود ایجاد میشود.
چند روز تمرین کنیم؟
می توانید هر هفته از یکماه را به انجام یکمرجله اختصاص دهید. هفته اول:مرحله اول. هفته دوم:مرحله دوم. هفته سوم:مرحله سوم(فکر کردن به اسم معنی). هفته چهارم:مرحله چهارم(فکر کردن به مفاهیم گسترده و دنباله دار).می توانید بیشتر تمرین کنید مثلا ده دقیقه صبح و ده دقیقه شب. اما ما معمولا تمرینات فراوان را توصیه نمیکنیم تا شما علاقه و استمرار خود را از دست ندهید ورود خسته نشوید.
موضوع فصل بعد -> مهم ترین شرط در تمرکز حواس
فصل سوم - علاقه، مهمترین شرط درتمرکز حواس
علاقه و تمرکز حواس
هرچه علاقه شما به یک موضوع بیشتر باشد تمرکز شما بر آن بیشتر میشود. متخصصان حافظه و یادگیری، وقتی که شخصی می گوید:"من اصلا حافظه ندارم" به او میگویند: "نشانی منزلت را بلدی؟" و چون شخص پاسخ مثبت میدهد به او میگویند پس تو حافظه داری. به زندگی همین شخص وارد میشویم. متوجه می شویم که که به فوتبال علاقه زیادی دارد. از اون سوالاتی در این زمینه می پرسیم، سوالاتی خیلی جزئی و حاشیه ای. ملاحظه می کنیم که او حتی شماره پیرهن بازیکنان، نام باشگاه آنها، و نتایج دقیق مسابقات قبلی آنها را به خاطر دارد. وقتی شما به موضوعی علاقه داشته باشید، خودبخود بر آن متمرکز میشود. تا علاقه نباشد تمرکز نیست و تا تمرکز نباشد حافظه نیست و تا حافظه نباشد یادگیری و موفقیت تحصیلی نیست. وقتی شما به موضوعی علاقه دارید دوست دارید در مورد آن بیشتر بدانید و میل به فراگیری باعث میشود که تمرکز بهتری داشته باشید. از طرفی هرچه بیشتر فرا بگیرید علاقه شما به مطلب هم بیشتر میشود و باز علاقه بیشتر، میل فراگیری بیشتر و ... طبیعتا خیلی از درس ها مورد علاقه ما نیستند. مسلما نمی توانیم مطالعه این درس ها را کنار بگذاریم. تنها راه حل این است که باید به طریقی خودمان را به آن درس ها علاقه مند کنیم.
چگونه درس بخوانیم؟
۱-اطلاعات اولیه :
هرچه اطلاعات اولیه شما و دانسته های ابتدایی شما در در زمینه یک موضوع بیشتر باشد، خودبخود کشش بیشتری برای فراگیری آن خواهید داشت و در نتیجه تمرکز بهتری در آن به دست خواهید آورد. هرچ میتوانید اطلاعات اولیه، ابتدایی و سطحی خود را افزایش دهید.چه این اطلاعات در راستای موضوع باشند و چه نباشند.
-اهمیت مطالعه قبل از ورود به کلاس: شاید تا بحال به این موضوع فکر کرده باشید که چرا دبیران و استادان شما اینقدر به شما تاکید میکنند که قبل از ورود به کلاس جلسه بعد، مطالعه سطحی از آنچه که قراراست تدریس شود داشته باشید. با دانستن اطلاعات اولیه شوق فراگیری و تمرکز حواس شما را در کلاس بسیار بیشتر میشود و به یقین درک بهتری از صحبت های مدرس خواهید داشت.
-اطلاعات اولیه چگونه باشند؟ : باید به خاطر داشته باشیم که اطلاعات اولیه قرار است در ما شوق و رغبت ایجاد کنند و ما را به فراگیری بیشتر وا دارد بنابراین:
اول-اطلاعات اولیه باید ساده باشند
دوم-اطلاعات اولیه باید کم حجم باشند
سوم- اطلاعات اولیه باید به شکل خوبی ارائه شوند
چهارم-به کاربردهای علمی مطالب فکر کنید
-اطلاعات اولیه مهمترین قانون علاقه مندی است : شما وقتی که به تماشای مسابقه فوتبال مشغول هستید همین که اطلاعات مختصری درباره آن داشته باشید، مثلا اینکه بدانید که خطا در محوطه ۱۸ قدم پنالتی است، با تمرکز و علاقه بیشتری آن را دنبال می کنید تا مادربزرگ شما که هیچ اطلاعات اولیه ای از فوتبال ندارد. دقت کنید در درسی که الان قرار است بخوانید چه اطلاعاتی اولیه ای از دروس قبل : از گفته های معلم و یا صحبت های دوستان یا از زندگی خودتان به شما کمک می کند. این همان چیزی است که میگویند در هر درس باید از پایه قوی باشید و دروس را اساسی بخوانید. بعضی ها وقتی میخواهند درس بخوانند یکباره به سراغ فرمول ها و حفظ آنها میروند و چون کاری را از وسط شروع کرده اند و اطلاعات زمینه ای و پایه ای ندارند، درست و حسابی یاد نمی گیرند و بی علاقه و کلافه میشوند. درست مثل اینکه شما بخواهید یک سریال تلویزیونی را از قسمت دهم ببینید.
۲-دانستن قوانین
اگر خیلی ها از تماشای تنیس لذت نمی برند به خاطر آن است که از قانون شمارش امتیازها در آن آگاهی ندارند. قبل از شروع مطالعه کشف کنید محوری که مطالب کتاب حول آن دور می زند چیست؟ این کتاب بر روی چه موضوعاتی تاکید می کند؟ چه سبک و ساختاری دارد؟چگونه میخواهد به من یاد بدهد؟
۳-زبان گردانی
زبان کتاب، یک زبان ساده، عمومی و همگانی است و باید هم چنین باشد. این شما هستید که باید پس از مطالعه کتاب و متن و نمودار و فرمول ها را به زبان خود بیان کنید. پیچیده ترین مطالب علمی را همینطور که مطالعه می کنید و جلو میروید، به زبان ساده، قابل فهم و بیان خوش خودتان برگردانید. از خود مثال بزنید و حتی آن متن را یکبار دیگر با زبان ساده خودتان بنویسید. اگر بخواهید مطالب کتاب را عینا بخوانید و حفظ کنید نمی توانید یادگیری عمیقی داشته باشید.
۴- با کتاب شوخی کنید
در روان شناسی حافظه و یادگیری گفته میشود : مطالبی که بار هیجانی بیشتری دارند، بیشتر در حافظه دارند. چراکه هیجان،علاقه،تمرکز و ورود مطلب به حافظه را موجب میشود. من به شما میگویم همسایه ۸ سال قبلتان را یادتان هست؟ شما می گویید نه، میگویم: همان که دو بچه کوچک داشت، شما میگویید نه. می گویم همان که خانه شان آتش گرفت. یک مرتبه همه چیز در ذهنتان زنده میشود چرا که آتش گرفتن بار هیجانی موثری داشته است. با کتاب خود شوخی کنید. مثالهای مهیج، شادی آور و حتی خنده دار بزنید. هرچه می تونید که به سخت تری مطالب کتاب بار هیجانی مثبت بدهید و آن را بخوانید.
۵-توجه به لذت های نهایی. نه دشواری های مسیر
پذیرش دشواری های مسیر و رنج راهی که در پیش دارید، شما را برای مقابله با این دشواری ها و پیشرفت آماده میکند. همین تمرینات تمرکز را در نظر بگیرید. ممکن است در ابتدا برایتان خیلی سخت باشد ولی به تدریج که جلوتر می روید تمرینات ساده تر میشود. اگر باید روزی ۲۰ صفحه کتاب مطالعه کنید فکر خود را به رنج روزی بیست صفحه مطالعه متمرکز نکنید. بلکه به لذت های نهایی که نصیبتان میشود توجه کنید. همین که فکر خود را بر این متمرکز کنید که در پایان امتحانات چه نمرات درخشانی میگیرید و به لذت آن لحظه فکر کنید این قدرت را پیدا خواهید کرد که سختی هایی که را که از ساعتها مطالعه و درس خواندن متحمل می شوید به راحتی پست سر بگذارید.
اشتباه در برنامه ریزی
برنامه هایی که برای یک روز حجم زیادی از مطالب را در بر میگیرد عملا به خاطر همین حجم زیاد، تنفر ایجاد میکند. عده ای وقتی برنامه زیری میکنند که مثلا از فلان کتاب روزی یک صفحه مطالعه کنند به جای اینکه برنامه همان روز را مطالعه کنند مدام کتاب را ورق میزنند که چه راه زیادی باقیمانده است و همین موضوع شوق و علاقه و تمرکز آنها را از بین می برد. مشکل بیشتر داوطلبان کنکور این است که پس از مدتی در ذهن خود به طولانی بودن راه فکر میکنند.
تعیین هدف
حتما پیش از مطالعه برای خود مشخص کنید که هدفتان چیست. اهداف وقتی قابل دسترسی اند که مشخص، دقیق، واضح و روشن باشند. اشخاصی که قبل از مطالعه با طرح پرسشهایی برای خود، ذهنشان را مشتاق و جستجوگر می کنند در تمام لحظات مطالعه به دنبال جواب هستند و این هدفمندی باعث میشود که به راحتی به تمرکز حواس برسند. یا مطالعه نکنید یا قبل از آن برای تمرکز حواس در مطالعه، هدف خود را تعیین کنید.
فصل چهارم -> روش مطالعه متمرکز
(۱۰ مرداد ۱۳۹۲ ۰۳:۳۴ ق.ظ)s.izadi نوشته شده توسط: ۱- به خاطر حمایت از حق نویسنده ( چیزی که همیشه ازش دم زدیم ولی عمل نکردیم ) درخواست اسکن کل کتاب و آپلود اون رو نداشته باشید، البته من نمیدونم این کتاب به صورت پی دی اف تو اینترنت هست یا نه ولی در هر صورت پسندیده نیست که کتابی که نوشته عزیزان ایرانی هست رو اینطوری تو فضای اینترنت به صورت پی دی اف بخش کنیم؛ حالا اگه مرجع خارجی بود یه چیزی
سلام دوست عزیز
ممنون از صبر و حوصله ای که برای تایپ کردن به خرج دادی، کارتون واقعاً باارزشه
من این کتاب و خیلی کتابهای دیگه رو قبلا از سایت کتابخانه مجازی ایران دانلود کردم. فکر نکنم از لحاظ قانونی مشکلی داشته باشه چونکه تو این سایت در قسمت about us نوشته که "تمام کتابها بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران و رعایت کامل قانون کپی رایت داخلی، در سـایت نشر می شـونـد"
موفق باشید